Thủ thuật sử dụng phím tắt trên máy tính

 A K. - Seal Beach Ca

 

Dùng PC nhiều khi lúng túng hoặc mouse bị trục trặc thì các bạn nên sử dụng một số tổ hợp phím tắt trên bàn phím như sau:

1. Đôi khi phải tạm thời rời chiếc máy tính để đi làm việc khác, nếu máy tính của bạn có chứa thông tin cần bảo mật, chỉ cần giữ phím Windows và nhấn phím L, màn hình máy tính sẽ lập tức bị khóa, không lo dữ liệu bị người khác xem trộm nữa.

2. Khi muốn tìm tài liệu nào đó trong máy tính, thường thì mọi người sẽ vào mục My computer, sau đó kích chuột vào mục cần chọn, nhưng các cao thủ máy tính thì chỉ cần một thao tác giữ phím Windows và nhấn phím E, cửa sổ quản lý dữ liệu sẽ lập tức mở ra.

3. Đang chơi game hoặc xem mấy thứ nhạy cảm thì… sếp xuất hiện. Không kịp kích chuột vào biểu tượng trở về màn hình chính, làm thế nào đây? Đừng lo, hãy giữ phím Windows và nhấn phím D, màn hình chính lập tức xuất hiện.

4. Lại một mánh khóe nhỏ nữa nhé, giữ phím Windows và nhấn phím Tab sẽ giúp hoán đổi giữa các cửa sổ chương trình.

5. Để hiển thị chức năng ghi hình của Windows, hãy nhấn phím Windows+R, nhập “psr.exe” rồi chọn OK, có thể bắt đầu ghi hình được rồi.

6. Bạn muốn biết làm thế nào cùng một lúc điều chỉnh độ sáng màn hình, âm lượng, mở mạng wifi, lại có thể xem được dung lượng pin laptop không? Hay kết nối laptop với tivi cần thiết bị gì không? Muốn biết những chức năng này, bạn chỉ cần nhấn phím Windows+X, yêu cầu của bạn sẽ có thể được đáp ứng.

7. Nhấn phím Windows+R, nhập “osk”, xuất hiện bàn phím ảo với tính năng tương tự như bàn phím thật.

8. Hình ảnh hoặc chữ hơi nhỏ, nhìn không được rõ thì làm thế nào? Hãy thử giữ phím Window và nhấn phím “+” hoặc “-” xem sao.

9. Khi đang mở nhiều chương trình một lúc và muốn hoán chuyển giữa các cửa sổ chương trình, hãy dùng phím Ctrl+Tab, còn muốn lập tức đóng cửa sổ đang mở thì nhấn Ctrl+W.

10. Giữ phím Windows rồi nhấn phím Fn, lại nhấn phím Home, bạn có thể mở mục Properties mà không cần phải sử dụng con trỏ chuột đặt vào biểu tượng My computer, nhấn chuột phải rồi chọn Properties.

11. Giữ phím shift + biểu tượng thanh công cụ taskbar

Alt-Shift

Ctrl+S: Lưu trữ

Ctrl+W: Đóng cửa sổ

Ctrl+N: Mở thư mục mới

Ctrl+O: Mở thư mục cũ

Ctrl+Z: Thao tác lại

Ctrl+F: Tìm kiếm

Ctrl+X: Cắt

Ctrl+C: Sao chép

Ctrl+V: Dán

Ctrl+A: Chọn toàn bộ

Ctrl+[: Thu nhỏ cỡ chữ

Ctrl+]: Phóng to cỡ chữ

Ctrl+B: Bôi đậm chữ

Ctrl+I: In nghiêng chữ

Ctrl+U: Gạch dưới chữ

Ctrl+Shift: Hoán đổi ngôn ngữ nhập liệu

Ctrl+Home: Chuyển về đầu trang

Ctrl+End: Chuyển đến cuối trang

Ctrl+Esc: Hiện danh mục Start

Ctrl+Shift+ < hoặc Ctrl+Shift+>: Thu nhỏ, phóng to cỡ chữ

Ctrl+F5: Tải lại website

Ctrl+ dịch chuyển thư mục: Sao chép thư mục

Ctrl+Backspace: Chuyển đổi cách gõ bàn phím

Khi dịch chuyển thư mục giữ phím Ctrl+Shift: tạo shortcut cho thư mục

Alt+Backspace+C: Đóng cửa sổ

Alt+Backspace+N: Thu nhỏ cửa sổ

Alt+ Backspace +R: Khôi phục lại cửa sổ

Alt+ Backspace +X: Mở lớn cửa sổ

Alt+ Backspace +M: Di chuyển cửa sổ

Alt+ Backspace +S: Thay đổi kích thước cửa sổ

Alt+Tab: Hoán đổi cửa sổ làm việc

Alt+F: Mở menu File

Alt+V: Mở menu View

Alt+E: Mở menu Edit

Alt+I: Mở menu Insert

Alt+O: Mở menu Organize

Alt+T: Mở menu Tool

Alt+A: Mở menu Favourites

Alt+W: Mở menu Windows

Alt+H: Mở menu Help

Alt+Enter: Kiểm tra thuộc tính văn bản

Alt+Kích đúp văn bản: Kiểm tra thuộc tính văn bản

Shift+ Backspace: Hoán đổi bán toàn hình

Shift + Delete: Xóa vĩnh viễn mục đã chọn mà không chuyển vào thùng rác.

Các phím tắt sử dụng trong Word

CTRL+O: Mở văn bản

CTRL+P: In ấn

CTRL+A: Chọn toàn bộ

CTRL+D: Chọn font chữ (lựa chọn văn bản trước)

CTRL+G/H: Tìm kiếm/ thay thế

CTRL+N: Mở văn bản mới

CTRL+M : Khoảng cách lề bên trái (lựa chọn văn bản trước)

CTRL+U: Vẽ phác hoạ (lựa chọn văn bản trước)

CTRL+B: Bôi đậm (lựa chọn văn bản trước)

CTRL+I: In nghiêng (lựa chọn văn bản trước)

CTRL+Q: Căn chỉnh hai bên (lựa chọn văn bản trước) hoặc đặt con trỏ vào cuối đoạn và thực hiện thao tác.

CTRL+J: Căn chỉnh ra hai đầu (thao tác như trên)

CTRL+E: Căn chỉnh ra giữa (thao tác như trên)

CTRL+R: Căn chỉnh sang phải (thao tác như trên)

CTRL+K: Chèn Hyperlink

Những phím tắt này xem chừng có vẻ phức tạp nhưng sử dụng lại vô cùng thuận tiện, và sau khi sử dụng một thời gian bạn sẽ thấy nâng cao hiệu quả làm việc rõ rệt, bạn không cần phải dựa vào con chuột nữa. Hãy chia sẻ bí quyết này cho bạn bè nhé.

Vài nét về gốm sứ cổ

Theo truyền thống gia đình, mình cũng là người ham mê đồ cổ như tranh vẽ, văn thơ, vũ khí, tiền cổ,... trong đó quan tâm nhiều nhất là gốm sứ Tàu. 

Cũng chịu khó tìm hiểu, thưởng lãm, sưu tầm (một ít thôi, do kinh tế chưa phù hợp), còn có đồ gia truyền nên cũng có chút hiểu biết về gốm sứ.

Nói thật với các bạn, để biết và hiểu gốm sứ Tàu, có nhẽ chỉ có các bậc tựa ông Vương Hồng Sển mới có thành tựu chứ bây giờ mấy ai dám vỗ ngực.

Danh từ “ceramics” nghĩa là gốm sứ, xuất phát từ chữ “keramos” tiếng Hy Lạp nghĩa là “vật nung”. Ngày nay ở thủ đô Athens, Hy Lạp vẫn còn một khu phố tên là Kerameikos, nơi ngày xưa người ta sản xuất đồ gốm. Kỹ thuật làm đồ gốm Hy Lạp và Etruria được người La Mã tiếp nhận và phát triển mạnh mẽ.

Gốm được cho là xuất hiện cách đây khoảng 10.000 năm, tuy nhiên cũng có nguồn thông tin cho rằng đồ gốm đầu tiên được con người tạo ra cách đây khoảng 28.000 năm trước công nguyên trong thời kỳ đồ đá cũ, là tượng một người phụ nữ tên là thần vệ nữ của Dolní Věstonice ở gần Brno thuộc Cộng hòa Séc.

Gốm thì được làm từ đất sét, có độ kết dính và dẻo cao. Khả năng thấm hút nước yếu, khi đánh vào phát ra âm thanh rè rè. 

Sứ thì được làm từ đất sét, fenspar và thạnh anh. Không hút nước, chống ăn mòn và có kết cấu cứng, chắc, khi gõ vào sẽ phát ra âm thanh giòn.

Ở Trung quốc, thời kỳ đồ đá, đã có đồ gốm sơ thô và đồ gốm đen đơn giản.

Đến thời nhà Thương (tk XVI TCN – XI TCN), đồ gốm tráng men và gốm tráng men cứng bắt đầu xuất hiện với những đặc tính cơ bản của đồ sứ.

Đến thời nhà Ngụy và Tấn (220 – 429 sau CN), Trung Quốc đã hoàn thành phát minh quan trọng là dùng lửa nhiệt độ cao để làm ra đồ sứ rắn.

Vào thời nhà Đường (618 – 907), công nghệ sản xuất gốm sứ và sáng tạo nghệ thuật gốm sứ đã đạt đến trình độ rất cao.

Vào thời nhà Minh và Thanh (1368 – 1911), công nghệ gốm sứ tráng men đều vượt trội hơn nhiều so với các thế hệ trước.

Thời Tống có 5 loại sứ “ Nhữ, Quân, Quan, Ca, Định” nổi tiếng và ảnh hưởng nhất định đến các dòng sứ sau này như sứ Cảnh Đức, Giang Tây...

Đồ gốm sứ Trung Quốc nổi bật do có chất lượng tốt. Tạo hình tinh xảo, hoa văn trang trí đa dạng, chủng loại phong phú và độc đáo.

Đồ gốm sứ Trung Quốc cũng vô cùng nổi tiếng với gốm sứ trắng, dòng sứ tưởng chừng như dễ nhưng lại khó đẹp và đạt chất lượng nhất. Cần phải đạt tới tiêu chí “trắng như ngọc, sáng như gương, mỏng như giấy và vang như chuông”.

Trung Quốc nổi tiếng với 4 loại gốm sứ trứ danh: Sứ thanh hoa, Sứ linh lung. Sứ men hồng (hồng nhung và hồng sậm) và Sứ men màu (đỏ, xanh, lam, vàng và đen).

Bôi uống rượu huynh đệ Mai Tử – Long Tuyền , sứ Thanh hoa màu ngọc bích

Sắc màu sứ Thanh hoa thời Nam Tống

Bát sứ Linh lung Cảnh Đức trấn

Lọ sứ Lung linh

Nai thuý hồng - sứ men hồng

Bình Mai men ngọc đời Đường

Nậm rượu sứ đời Càn Long

Bát sứ thời Minh

Chậu sứ đời Ung Chính

Ấm sứ tứ phương đời Thanh

Ấm sứ cổ mất nắp có giá tương đương 18 tỷ VND

"Bảo nguyệt bình" của vua Càn Long

Bát vẽ chim yến

v.v. 

Nhưng nói chung, về mặt giá cả, những thứ minh hoạ ở trên đều cao ngất ngưởng mà đa số nhà sưu tầm không với tới được.

Như trên mình đã nói, để hiểu về gốm sứ Tàu cổ ta phải chịu khó tham quan các bảo tàng, các triển lãm, các bộ sưu tập đồ cổ, các chợ...; được mạnh dạn tiếp xúc nhiều món cổ vật, kể cả đồ giả; phải vô cùng kiên trì tìm hiểu, ví dụ như các đường dẫn sau tạm để các bạn tham khảo. Còn thực tế, khó hơn nhiều lắm...:

   - https://covattinhhoa.vn/news/detail/1203/dac-trung-cua-5-loai-su-nha-tong-va-phuong-phap-giam-dinh.cvth

- https://nghethuatxua.com/hieu-de-tren-do-su-ky-kieu/

- https://nguyenhadesign.wordpress.com/2024/03/23/van-tu-de-khoan-tren-vai-mon-su-co/

- ...

Gốm Việt Nam có một lịch sử lâu đời trải dài từ vài nghìn năm trước đây, bao gồm một thời gian dài trước thời kỳ Bắc thuộc thông qua các chứng cứ khảo cổ học.

Ở Việt Nam mình, ngoài gốm, sứ thì còn có đồ sành (dù không phải chỉ riêng ta có và phát minh ra nhưng hay nói đến: sành sứ) vì nó được sử dụng nhiều, phổ biến trong dân gian cách đây chưa xa như các đồ gia dụng như chum, vại, chậu... và trang trí cùng đồ sứ trong các công trình kiến trúc như chùa, điện, phủ...

Nhiều đồ gốm sành sứ Việt Nam trong và sau thời kỳ Bắc thuộc bị ảnh hưởng nhiều bởi kỹ thuật, kiểu dáng gốm TQ nhưng nguyên liệu chế tạo xương và men của đồ gốm thời kỳ này được khai thác tại chỗ; nhiều loại hình nồi, vò, vẫn giữ được nguyên dáng của truyền thống gốm Đông Sơn trước đó. 

Do vậy, gốm Việt Nam giai đoạn 10 thế kỷ sau CN, các nhà nghiên cứu quốc tế đã thừa nhận rằng, họ không nhìn thấy sự giống nhau giữa gốm thời Đông Hán ở Trung Nguyên với gốm Việt. Đây quả là sự tài tình của cha ông ta, vừa giữ gìn bản sắc, vừa lựa chọn tiếp thu kỹ thuật bên ngoài, để tạo nên nền móng vững chắc cho kỹ thuật gốm men truyền thống VN. Người Việt còn thêm vào những nét đặc sắc đến từ các nền văn hóa khác như là Kh'me, Ấn Độ và Chăm Pa...

Ở VN mình có các làng gốm truyền thống như Kim Lan, Bát Tràng, Thổ Hà, Phù Lãng, Phước Tích, Bạch Liên, Gia Thuỷ, Bàu Trúc, Chu Đậu, Biên Hoà...

Nhưng do mình ham thích đồ sứ Tàu nên không có nhiều kiến thức về đồ Việt Nam ta, thành ra cũng chả dám bi bô.

 

Vò gốm, thế kỷ 5 - 6 của VN

Liễn và ấm men trắng, thế kỷ 11 - 13 của VN

Ấm men trắng, thế kỷ 12 - 13 của VN

Bát men lục, thế kỷ 13 - 14của VN

Ấm men nâu, thế kỷ 13 - 14 của VN

Lư hương gốm men lam xám, thế kỷ 16 của VN

Cổng đồng ở hai đầu cầu Trung Đạo trong Hoàng thành Huế được trang trí bằng các ô Pháp lam.

Đồ sứ sử dụng kỹ nghệ Pháp lam thời Nguyễn đang được trưng bày trong Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế

Ảnh minh hoạ là mình nhặt từ nhiều nguồn của các viện bảo tàng, các cuộc triển lãm, đấu giá... đăng trên net.

Câu chuyện phía sau những chiếc bật lửa Zippo

Hồi còn trẻ, tôi rất thích sưu tầm của lạ. Tôi “mê” nhiều thứ, từ những bài thơ tình thời tiền chiến đến những danh ngôn bất hủ; từ những con tem đến từ khắp thế giới cho tới những vỏ bật lửa cũ lẽ ra đã phải vất đi…

Ở miền Nam trong thời chiến tranh xuất hiện một loại bật lửa mang tên Zippo. Thoạt đầu người ta không chú ý đến nó vì Zippo chỉ dùng trong quân đội Mỹ. Zippo có thể được mua trong PX (Post Exchange), một loại cửa hàng dành riêng cho các chú GIs (Government Issues - vì lính Mỹ do chính phủ trang bị từ đầu đến chân), tương tự như “quân tiếp vụ” của quân lực VNCH.

 

Bật lửaZippo

Dần dà bật lửa Zippo đi vào cuộc sống hàng ngày của người dân miền Nam, kể cả những người không hút thuốc và các bà nội trợ. Đơn giản chỉ vì Zippo còn được dùng để nhóm bếp củi, bếp than hay lò dầu hôi. Mỗi lần bật nắp Zippo nghe tiếng “cắc” thật lạ tai, nhưng mãi thành quen. Chỉ nghe tiếng “cắc” là biết ngay có sự hiện diện của Zippo!

Ngoài đặc điểm “windproof” (chống gió), Zippo còn có thể giữ được ngọn lửa trong mọi thời tiết nhờ thiết kế “chắn gió”. Khó có thể dập tắt một chiếc Zippo đang cháy bằng cách thổi vào ngọn lửa, tuy nhiên ngọn lửa sẽ dễ dàng tắt nếu bị thổi từ trên xuống.

 

Bộ phận đánh lửa và bấc của Zippo

Cách tốt nhất để dập tắt ngọn lửa Zippo là đóng nắp hộp quẹt, ngọn lửa sẽ tắt vì thiếu oxy. Tuy nhiên, không giống các loại bật lửa khác, việc đóng nắp không làm cắt nguồn nhiên liệu cung cấp cho hộp quẹt.

Zippo cháy bằng sợi bấc, được tẩm xăng và chứa trong phần thân của hộp quẹt. Ngoài bấc, bên trong bật lửacòn có loại bông gòn đặc biệt thấm xăng, phần chứa đá lửa chạy dài theo thân có lò so và có một con ốc khóa trục phần đựng đá lửa.

 

Lớp trong thân của Zippo

“Nghề chơi” Zippo cũng lắm công phu vì ngoài chiếc bật lửa, nhà sản xuất còn có những “phụ tùng” đi kèm với sản phẩm chính. Xăng dùng cho Zippo là loại xăng đặc biệt, tương tự như xăng máy bay, nên có ngọn lửa màu hơi xanh xanh. Nếu dùng xăng thường sẽ có ngọn lửa màu vàng, đôi khi lại còn có khói.

Tôi còn nhớ, thời thanh niên anh nào cũng có một chiếc Zippo, những người háo thắng còn thi nhau bật hộp quẹt, bật lửa của anh nào không cháy sau một lần đánh lửa thì coi như thua và bị… “bắt xác”. Điều này có nghĩa là chiếc bật lửa đó trở thành vật sở hữu của người thắng!

 

Zippo cháy với ngọn lửa pha chút màu xanh   

Đá lửa của Zippo được chế tạo với độ đánh lửa rất nhạy, chỉ cần một động tác xoay bánh xe đánh lửa là bấc Zippo bắt tia lửa và bật lửacháy ngay, không đợi đến lần đánh lửa thứ hai.

Ngay từ đầu thập niên 50 hãng Zippi đã đăng quảng cáo “Zip-A-Flint” là một dụng cụ nạp đá lửa trong đó có 6 viên đá để người sử dụng Zippo nạp vào hộp quẹt, mỗi lần một viên. Giá vào thời đó, 6 viên đá lửa chỉ có 15 xu!

Quảng cáo đá lửa Zippo

Lịch sử của Zippo cũng có nhiều tình tiết thú vị. George G. Blaisdell (1895-1978), biệt danh “Mr. Zippo”, là người đã sáng lập Zippo Manufacturing Company tại Bradfold, Pennsylvania, vào năm 1932 và sản xuất chiếc bật lửa Zippo đầu tiên một năm sau đó. Thực ra, Zippo chịu ảnh hưởng của một loại bật lửa của nước Áo về kiểu dáng nhưng tên gọi Zippo được Blaisdell đặt ra nhại theo chữ “zipper” là dây kéo, fermature!  

Ý tưởng sản xuất một chiếc bật lửa đến với Blaisdell thật tình cờ và cũng bất ngờ. Đó là vào năm 1932, trong một buổi khiêu vũ Blaisdell thấy một “quý ông” lịch lãm phải mất nhiều lần mới châm lửa để hút thuốc với chiếc bật lửa xấu xí, cọc cạch.

Blaisdell thấy điểm yếu của bật lửa là dễ tắt khi gặp gió.

Thế là ông thuê một góc trên tầng hai của một công ty với giá 10 đô la một tháng và cùng với 3 người thợ ông bắt đầu mày mò để chế ra chiếc bật lửa mới. Tổng chi phí cho các dụng cụ là 260 đô la, được coi là vốn ban đầu của công ty.

 

Bản vẽ thiết kế Zippo, ngày 3/3/1936

Ý tưởng đầu tiên Blaisdell là tạo ra chiếc bật lửa nhỏ hơn, có thể nằm gọn trong tay để người sử dụng có thể bật lửa bằng một tay. Quan trọng hơn cả là bộ phận chắn gió được thiết kế quanh chiếc bấc.

Chỉ một tháng sau, 82 chiếc Zippo ra đời mang lại tiền lời 69,15 đô la sau khi trừ các chi phí. Để tiếp thị sản phẩm mới, Blaisdell đưa ra chính sách bảo hành: Công ty Zippo sửa chữa mọi hỏng hóc mà không lấy một đồng. Zippo sau khi sửa còn được gửi qua bưu điện trong vòng 48 giờ với một lời nhắn: “Chúng tôi cảm ơn vì đã có cơ hội được phục vụ cho bật lửa của bạn”.

Một khi Zippo xuất xưởng luôn được “Bảo hành trọn đời” (Lifetime guarantee), được quảng bá với khẩu hiệu “It works or we fix it for free” (Nó hoạt động hoặc chúng tôi sửa nó miễn phí). Hãng Zippo tự hào:“Trong gần 75 năm, không một ai mất một xu nào để sửa chữa bật lửaZippo, bất chấp tuổi thọ hay điều kiện của nó”.

 

George G. Blaisdell (1895-1978)

Zippo, còn được bằng cái tên thân mật Yipee, trở nên phổ biến trong quân đội Hoa Kỳ, đặc biệt là trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, khi Công ty thông báo tạm dừng việc sản xuất những sản phẩm cho thị trường tiêu thụ trong nước và chỉ dành cung cấp cho quân đội Hoa Kỳ. Chiếc bật lửaZippo đã trở thành người bạn đồng hành với các quân nhân Mỹ kể từ đó.

Điều thú vị là Blaisdell chưa bao giờ đặt bút ký một hợp đồng chính thức nào với quân đội Hoa Kỳ nhưng tại các PX ở nước Mỹ và nước ngoài luôn bầy bán những chiếc Zippo cho các khách hàng quân nhân và gia đình họ.

Cũng có một số “huyền thoại” về Zippo. Chuyện kể một người lính ra trận bị trúng đạn vào ngực nhưng anh ta không chết vì… viên đạn chỉ trúng vào chiếc Zippo anh để trên túi áo! Điều rõ ràng là tiếng “cách” khi bật nắp Zippo có thể dùng làm tín hiệu nhận diện “bạn” cho đồng đội khi ở trên chiến trường vì chỉ lính Mỹ mới có.

Trong thời Đệ nhị thế chiến, Zippo đã từng là một thứ quân nhu bắt buộc phải có trong quân trang của binh sĩ Hoa Kỳ. Zippo cũng có mặt trong ba lô của binh sĩ Mỹ trong cuộc chiến Cao Ly hoặc trong cuộc chiến ở Thái Bình Dương.

Năm 1943, trong một bức thư gửi Blaisdell, Tướng Dwight D. Eisenhower, Tư lệnh Tối cao Lực lượng Viễn chinh Đồng minh thời Đệ nhị Thế chiến, đã ca tụng Zippo: “Đó là chiếc bật lửa duy nhất lúc nào cũng cháy”.

Ông Eisenhower sau này là Tổng thống thứ 34 của Hoa Kỳ từ năm 1953 đến năm 1961.

Một nhân vật khác trên mặt trận Thái Bình Dương, Tướng Douglas MacArthur, năm 1944 cũng không tiếc lời ca ngợi sự gắn bó của chiếc Zippo với cuộc đời của quân nhân Hoa Kỳ: “Đó là cả một công trình nghệ thuật mà tôi sử dụng liên tục trong suốt đời mình”.

 

Quân nhân Hoa Kỳ bên hình ảnh Zippo

Sau Thế chiến II, Công ty Zippo bước vào sản xuất các loại bật lửa mang nhiều logo của các công ty đặt hàng để quảng cáo. Việc sản xuất của Zippo ngày một phát triển, năm 1988 Zippo kỷ niệm chiếc bật lửa thứ 200 triệu xuất xưởng, năm 1996 đã có 300 triệu chiếc được tung ra thị trường, đến năm 2003 con số lên đến 400 triệu và năm 2012 có 500 triệu bật lửa Zippo có mặt trên khắp thế giới. 

Tuy vậy, việc kinh doanh của Zippo không phải lúc nào cũng thuận lợi. Zippo gắn liền với người hút thuốc nên khi việc hút thuốc trên thế giới giảm sút vì những cảnh báo về sức khỏe, doanh số của Zippo do đó cũng giảm theo. Từ việc bán ra 18 triệu chiếc mỗi năm trong thập niên 1990, doanh số chỉ còn 12 triệu chiếc vào những năm 2000.

Để đối phó với tình trạng bất lợi này, Zippo phải sản xuất thêm các mặt hàng khác cũng mang nhãn hiệu Zippo như bút máy, đồng hồ, dao bấm, quần áo, nước hoa… Dĩ nhiên các sản phẩm này không thể nào nổi tiếng như chiếc bật lửaZippo đã một thời tung hoành trên thị trường.

Hiện nay giá bán lẻ một chiếc Zippo thấp nhất là 14,95 đô la và cao nhất  là 15.620 đô la cho phiên bản bằng vàng 18K. Vào năm 2001, theo tạp chí IUP, một kiểu Zippo 1933 được giao dịch ở mức 18.000 đô la tại Tokyo. Trong dịp kỷ niệm 75 năm thành lập (năm 2007), Zippo đã bán một chiếc đời 1933 gần như mới nguyên với giá 37.000 đô la.

 

Một chiếc Zippo mua tại Nhật

Tôi còn nhớ, Sài Gòn xưa xuất hiện một nghề lạ lẫm: khắc trên hộp quyẹt Zippo, khách hàng là những người lính Mỹ muốn lưu giữ kỷ niệm trong thời gian phục vụ tại Việt Nam. Họ viết những lời muốn khắc lên giấy và chỉ ít phút sau, tác phẩm trên bật lửa đã hoàn thành.

Thợ khắc có hai loại, hoặc khắc thủ công bằng tay hoặc bằng máy. Máy khắc được chế tạo rất đơn giản chứ không phải khắc bằng tia laser như ngày nay. Máy khắc hồi đó chỉ gồm những thanh sắt nối với nhau thành một hình chữ nhật với 2 đầu: một đầu có gắn mũi khoan để khắc trên bật lửamột đầu di chuyển trên các con chữ đã xếp từ trước.

Trên lề đường Lê Lợi có rất nhiều thợ khắc chữ không những trên bật lửamà còn trên thẻ bài, bút máy và các vật dụng khác. Một khúc của đường Lê Lai hồi xưa cũng có nhiều kiosk nhận khắc chữ, khắc hình. Xem ra nghề khắc làm ăn cũng khấm khá vì người ta phỏng đoán có khoảng 200.000 bật lửa Zippo đã được lính Mỹ sử dụng tại Việt Nam.

Đối với nhiều người, sưu tầm bật lửa Zippo là một “hobby”, một cái thú vừa tốn tiền nhưng cũng không kém phần thú vị như sưu tầm tem bưu chính. Trong cái thú đó, nội việc sưu tầm những bật lửađã được sử dụng bởi các quân nhân Mỹ tham chiến tại Việt Nam cũng đã thu hút sự quan tâm của giới sưu tập.

Phía sau những chiếc Zippo luôn có nhiều chuyện để nhớ và những lời được khắc trên bật lửaphản ảnh tâm trạng của người sở hữu. Một người lính thuộc Lực lượng Đặc biệt  (Special Forces – Green Berret) khắc dòng chữ “Mess with the best… Die like the rest” (tạm dịch: “Sống với những người giỏi nhất… Chết như bao người khác”).

Một người thuộc đơn vị Thủy quân Lục chiến có một câu than thở: “Đánh nhau ban ngày, làm tình ban đêm, say xỉn là sự lựa chọn, vào Thủy quân Lục chiến là sai lầm” (Fighter by day, lover by night, drunkard by choice, Marine by mistake).

Hoặc nhái lời Tổng thống Kennedy về Tổ quốc: “Ask not what your head can do for you but what you can do for your head”, tạm dịch là: Đừng hỏi đầu óc có thể làm gì cho bạn nhưng hãy hỏi bạn đã làm gì cho đầu óc của mình).

 Những chiếc Zipppo khắc những dòng kỷ niệm về chiến tranh tại Việt Nam

 Một câu nói có phần “khát máu” như trong vụ Mỹ Lai lính Mỹ đốt nhà thường dân vô tội: “Hãy để ta thắng ngươi bằng trái tim và tâm hồn mình, hoặc ta sẽ thiêu rụi cho tới từng túp lều đáng nguyền rủa của ngươi”(Let me win your heart and mind or I’ll burn your god damn hut down)

Tình tứ nhưng cũng không kém phần bi thảm có câu: “Who ever may rend this will see that there is no other but one girl for me and her loverly name is Beverly Dennington: I love her very much”. Người chủ chiếc bật lửanày tưởng tượng có một ngày ai đó gửi lại chiếc bật lửanày khi anh đã chết cho một cô gái tên Beverly Dennington và lời trăn trối cuối cùng: Tôi yêu nàng rất nhiều! 

Ngổ ngáo hơn có một thông điệp trên hộp quẹt: “Khi tôi chết hãy chôn tôi nằm sấp, để cả thế giới này có thể hôn vào mông tôi” (When I die, bury me face down so the whole world can kiss my ass)!

Một cựu chiến binh Mỹ đã từng tham gia chiến tranh Việt Nam tâm sự: “Chiếc Zippo thực sự là bức tranh tái hiện một cách chân thật những tâm trạng và cảm xúc của người lính. Chúng cũng có thể là di vật cuối cùng người lính trước khi tử trận. Giờ đây, đối với nhiều người, chiếc bật lửaZippo sẽ là một kỷ niệm vô giá của quá khứ”.

 

***

Đây là cái mình đang sử dụng, cũng được 5 năm nay rồi (sản xuất tháng 2 năm 2009)

 

* Xem Video Clip biểu diễn các động tác bật bật lửa Zippo bằng một tay và hai tay hai bật lửa tại:

 

***