17/05/2023

Nhớ món ngon xưa ngoại ô Hà Nội

 St và biên tập



Ngoại ô Hà Nội xưa có hơn 30 làng, nhà nào cũng có vườn trồng hoa, bao nếp nhà lá thâm thấp là cây cối xanh mát, bốn mùa thơm mùi quả chín. Con trai ngoại ô hiền lành, chăm chỉ, con gái nết na, đảm đang. Cứ xong công việc đồng ruộng trở về nhà là trai hay gái lại bắt tay vào làm quà mang vào bán trong thành. 

(Tớ không đề cập đến vùng bên kia sông Hồng, vì xưa, nó thuộc tỉnh Bắc Ninh. Hà Nội là trong sông, bao bọc bởi sông lớn. Mấy con sông nhỏ, lìu tìu như sông Tô, sông Nhuệ... không nên tính nhé, các bạn.

Dĩ nhiên sẽ thiếu nhiều, đương nhiên rồi, vì những 30 làng, 12 ấp ngoại ô cơ mà các bạn - không có khả năng sưu tầm ạ dù muốn lắm.)

Người ngoại ô ai cũng khéo tay, biết ăn, nên chế biến ra những món hợp khẩu vị làm người khó tính cũng hài lòng. Phía Nam có nhiều làng làm quà nổi tiếng, xưa có câu: “Rượu kẻ Mơ/Thơ kẻ Lủ”. Rượu kẻ Mơ đậm đà, dịu cổ họng và thơm nhẹ, còn làng Lủ có nhiều người học hành đỗ đạt, múa bút ra thơ. Làng Lủ xưa nằm bên sông Tô trong xanh, có bến cá lớn nhất phía Nam kinh thành. Dân làng mua cá da trơn để chế thành món chả cá bất hủ đãi bằng hữu. Rồi vài người vào trong phố mở quán ở khu vực phố Hàng Cân ngày nay. Khi khu vực sông Tô bị lấp, không còn nguồn cung cấp cá tươi nên họ quay về làng tiếp tục với nghề làm bỏng rang tẩm mật, làm kẹo bột.

Phía Nam có món bánh cuốn Thanh Trì nức tiếng. Sáng sáng, các bà các cô đội thúng bánh vào thành bán. Những lá bánh mỏng tang vừa dai, vừa giòn xếp chồng lên nhau thành từng lớp, song khi bóc ra không bao giờ dính. Bí quyết nằm ở những chấm nấu rải đều trên mặt, đó là hành lá thái li ti phi mỡ như trang trí, nhưng cũng có tác dụng chống dính. Để ăn kèm với bánh cuốn, trong thúng bánh phải có vài lạng giò lụa Văn Điển. Giò lụa Văn Điển xưa được dân làng Quán Gánh chọn mua để bán kèm với bánh giầy cho khách. Văn Điển còn có nghề nấu rượu cổ truyền. Thời Pháp thuộc chỉ rượu chai Văn Điển mới cạnh tranh được với rượu Pháp.

Cách Văn Điển không xa là làng Tương Mai có món xôi lúa và bánh đúc rưới hành mỡ rất ngon. Khi trời đất còn mờ mờ, các bà, các cô đã cắp thùng xối vào thành, mùi thơm của nếp đồ, hành phi và lá sen quện vào nhau tỏa ra trên đường đi thay cho tiếng rao. Có câu: “Tứ Kỳ gánh cân, Pháp Vân gánh nánh”, tức làng Tứ Kỳ chuyên làm bún, mang bán xếp vào hai thúng rất cân, trong khi làng Pháp Vân bán bún ốc chan, bên nồi nước nặng hơn bên để bát đũa, vì thế gọi là gánh nánh.

Phía Tây cũng có nhiều làng làm quà rất ngon. Bún ốc nguội không đâu sánh được với Khương Thượng. Ốc ngâm với nước gạo cho sạch rớt và cũng làm cho con ốc béo hơn. Lại có nhà nghĩ ra cách thoa lớp mỡ mỏng lên mặt thớt, cho ốc bún lên rồi đậy rổ lại. Ốc ăn mỡ nên thịt ngậy hơn. Khương Thượng còn nổi tiếng với món chả nhái lừng danh. Thịt nhái giã với bột ngô, trộn gia vị khi rán cả vùng ngây ngất bởi mùi thơm. Nói đến bánh giò có lẽ không đâu ngon bằng bánh làng Đình Quán ở Phú Diễn, gạo làm bánh là giống Tám thơm, nhân thịt nạc thăn trộn với hành củ tươi phi mỡ. Ở Yên Hòa có nghề làm bánh rán lúc lắc, bánh mảnh cộng và bánh cuốn. Bánh cuốn Yên Hòa mỏng và dai không thua kém bánh Thanh Trì. Khu vực phía Tây còn có một tuyệt phẩm là cốm Vòng. Cốm làm bằng lúa non, với kinh nghiệm và bí quyết người làng đã tạo ra những hạt cốm mỏng dẹt màu xanh nhạt tự nhiên có mùi thơm nhẹ. Khi thấy người làng Vòng gánh cốm vào phố là biết mùa thu đã về. Vào mùa thu, nhiều gia đình cắm hoa cúc, thi nhân uống hoàng hoa tửu, song nhà nào cũng nhất định phải có một gói cốm. Cốm ăn với chuối tiêu trứng cuốc thật sang miệng vì vừa thơm vừa bùi.

Trở lên phía Bắc, nơi có chợ Bưởi mở từ thời Lý, xưa gọi là chợ Ma Phường. Sở dĩ có tên này vì theo truyền thuyết, vào ngày giáp Tết, chợ đông đúc người mua kẻ bán và lẫn trong người trần còn có cả ma. Để phân biệt, người bán hàng đặt chậu đồng đựng nước, khách trả tiền sẽ thả đồng tiền vào chậu. Nếu tiền không phát ra âm thanh, thì đó là ma. Ca dao Hà Nội có câu: “An Phú nấu kẹo mạch nha/Kẻ Vòng làm cốm để mà tiến vua”. Mạch nha là nguyên liệu không thể thiếu khi làm kẹo. Mạch nha An Phú trong vắt lại thơm, dai, nên các làng làm kẹo tin mua. Năm 1960, nhà nước mở xí nghiệp bánh kẹo quốc doanh ở khu vực Bưởi, người làng đã hiến cho nhà nước bí quyết được giấu kín qua biết bao nhiêu đời.

Phía trên vùng Bưởi là Đông Ngạc, tên nôm là Kẻ Vẽ có món bánh khoai phồng, làm bằng bột nếp cái hoa vàng vô cùng cầu kỳ, lại phải phơi được nắng khi rang mới ngon. Vì thế, người Hà Nội đã tụng ca: “Thứ nhất bánh cuốn Thanh Trì, thứ nhì bánh phồng Kẻ Vẽ”. Kẻ Vẽ còn có món bánh sấy, làm từ thịt nạc chế biến qua nhiều công đoạn. Ngày đông giá buốt, nướng bánh sấy trên than hoa nhấm nháp với rượu sen Thụy Khuê rồi đàm đạo nhân tình thế thái thì nhã vô cùng. Vùng này còn có “giò Chèm, nem Vẽ” nức tiếng thiên hạ. Trên mâm cỗ Tết xưa không thể thiếu món cá trắm đen kho các cụ xếp là món đầu vị. Món này có xuất xứ ở vùng phía Bắc kinh thành. Cá trắm đen dứt khoát phải là cá ở Hồ Tây vì thịt dai khi kho sẽ không nát. Sau khi ướp gia vị, những khúc ca săn chắc được đặt lên lớp lá sen, dưới là lớp lót bằng mía chẻ, bên trên lại phủ lớp lá sen hồ Tây. Để có món đầu vị này rất mất thời gian và công phu vô cùng.

Ngày nay, ngoại ô đã lên phố. Những con đường lát gạch nghiêng đỏ au sau mỗi trận mưa không còn. Hàng rào khúc tần cắt xén vuông vắn cũng đã mất dấu. May mắn là hội làng vẫn diễn ra vào mùa xuân. Điểm danh lại là ẩm thực ngoại ô xưa dù có món không thấy trong thực đơn nhưng vẫn còn trong kho tàng ẩm thực Hà Nội.


13/05/2023

Thuốc không có trong hiệu thuốc

 


- Ánh nắng mặt trời là vị thuốc quý.

- Trời đêm xanh thẳm, ánh trăng - sao lộng lẫy, lung linh không ô nhiễm ánh đèn đô thị.

- Mùi hương hoa, lá, cỏ thoang thoảng tự nhiên.

- Tiếng nước róc rách của suối, kênh thoáng trôi.

- Tiếng líu lo của chim  chóc ngoài khuôn cửa.

- Làn gió vờn nhẹ, thoảng đưa dịu mát.

- Yên tĩnh, không ô nhiễm tiếng tàu xe, ồn ào đô thị nơi thôn quê, cửa chùa.

- Tiếng chuông chùa vọng vang.

Những điều quý giá trên đều là thuốc cho tâm hồn và thể chất con người được cải thiện mà trong hiệu thuốc sao có được

Bởi vi, núi cao hùng vĩ, biển rộng bao la, chín tầng trời ngút ngát, mặt đất mênh mông, tinh tú sao trăng, những thứ này tuy không có linh hồn, nhưng ai ai cũng có thể cảm nhận được khí thế không lồ bát ngát không thể kháng cự được của chúng. Mà ta thường gọi là linh khí đó thôi, nó ảnh hưởng đến sức khoẻ của chúng ta.

Lại còn những thứ sau nữa chứ, hiệu thuốc làm gì có:

- Tập thể dục là thuốc.

- Ăn - uống ngon miệng, cân bằng, sạch là thuốc.

- Trân trọng, hiếu thảo với Tổ tiên, cha mẹ, lịch sử ...là thuốc.

- Sống Nghĩa nhân, chung thuỷ với bạn tình, bạn bè là thuốc.

- Cười vui sảng khoái, mừng người thành công là thuốc.

- Thái độ tích cực là thuốc

- Một giấc ngủ ngon, say là thuốc.

- Thiền và hít thở sâu, dài là thuốc.

- Tình yêu là thuốc.

- An lành là thuốc

- Lòng biết ơn là  thuốc.

- Từ bỏ lòng tham, oán giận, thù hận là thuốc.

- Đọc sách và tu Tâm là thuốc.

- Trò chuyện chân thành với những người thân yêu là thuốc

- Suy nghĩ tích cực và suy nghĩ đúng đắn là thuốc.

- Du ngoạn và đi bộ trong tự nhiên là thuốc.

- Biết hối cải, tha thứ cho bản thân và người khác là thuốc.

- Tôn trọng và yêu quý bản thân là thuốc.

- Tử tế, thiện lương là thuốc

- Từ bỏ mê đắm, sự vô minh và những dục vọng thấp hèn là thuốc.

Sao Ta lại lãng phí, phải không các bạn.

12/05/2023

Đàn bà Khôn - Dại

 st trên net



1. Đàn bà Dại chỉ chăm chăm vào Khuyết điểm của Đàn ông.

+ Đàn bà Khôn tán thưởng Ưu điểm của Đàn ông.

2. Đàn bà Dại thường Cãi nhau với Đàn ông mọi lúc mọi nơi khiến cho Đàn ông Mất mặt.

+ Đàn bà Khôn luôn giữ Thể diện cho Đàn ông trước mặt Người ngoài.

3. Đàn bà Dại không ngừng Bới móc Quá khứ.

Đàn bà Khôn cùng Đàn ông Tạo dựng Tương lai.

4. Đàn bà Dại thích So sánh với Người đàn ông của họ với Người khác . Cô ta không biết đây là đang giết chết Tình yêu

+ Đàn bà Khôn biết Hoàn cảnh của Đàn ông. Cô ta hiểu rằng đấy là Tạo động lực cho Đàn ông

5. Đàn bà Ngu ngốc tự cho mình nhìn thấy Bản chất Đàn ông.

+ Đàn bà Thông minh sẵn lòng Thông cảm Tha thứ cho Đàn ông.

6. Phụ nữ Ngu ngốc sẽ nói:

- Anh Cút Đi.

+ Phụ nữ Thông minh sẽ nói:

-  Anh Không được Phép rời bỏ Em.

7. Đà bà Dại luôn xem Đàn ông như cung tên, kéo càng căng, mũi tên bay càng xa.

+ Đàn bà Khôn xem Đàn ông như Cánh diều, thong thả Giữ lấy Dây diều trong Tay.

8. Đàn bà Dại thường quá Đề cao cái Tôi của mình.

+ Đàn bà Thông minh luôn Khôn khéo Gửi gắm và Dựa dẫm.

9. Đàn bà Dại không rời Đàn ông nửa bước.

+ Đàn bà Khôn hiểu được lúc Gần lúc Xa.

10. Đàn bà Dại chỉ biết Giặt giũ Nấu ăn, nhưng quên mất Làm đẹp Bản thân.

 + Đàn bà Khôn cũng biết giặt giũ nấu ăn, nhưng không quên Làm đẹp Bản thân.

11. Đàn bà Ngu ngốc mang đến cho Đàn ông Áp lực và Kìm nén.

+ Đàn bà Thông minh đem đến cho Đàn ông Động lực và Hứng thú.

12. Đàn bà Dại khiến Đàn ông Thất bại trong những giọt Nước mắt của Cô ta.

+ Đàn bà Khôn khiến Đàn ông Thành công trong Nụ cười Rạng rỡ của Cô ta.

13. Đàn bà Dại luôn Đả kích Đàn ông.

+ Đàn bà Khôn Cổ vũ Đàn ông.

14. Đàn bà Dại đọc xong và Bỉu môi.

+ Đàn bà Khôn đọc xong sẽ share và Lưu lại Học dần.

 


Mong

    Có nhiều kỷ niệm xưa ta mong trở lại nhưng chỉ ảo tưởng, vì:

           - Người thân đã mất nay sao có.

           - Hoàn cảnh ngày ấy nay đâu còn.

     Đến Giỗ - Tết, ta cứ cố làm thành tâm rồi nhớ, nghĩ về dĩ vãng là hay lắm rồi. 

    Ừ vẫn biết, thời thế thay đổi, suy nghĩ con cháu cũng đổi thay. 

     Mong xum họp khó lắm.

    Phải thấu hiểu và thông cảm chứ sao trách mà oan. 

   Có thể, đến tuổi như mình bây giờ chả hạn, con cháu sẽ làm như truyền thống cha ông.

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Uống rượu lâu say - uống bao nhiêu là đủ

 st trên net



PV: Thưa ông, Tết nhất là dịp phụ nữ chúng tôi tất bật với những món ăn cổ truyền, còn cánh đàn ông hầu như tất bật với chuyện… nhậu nhẹt hơn. Nhân dịp năm hết, Tết đến, tôi muốn đối thoại với ông về chuyện bia rượu cho có tính thời sự.

Nhưng trước khi vào chuyện, xin phép được hỏi ông một câu hơi riêng tư, ông có thể không trả lời cũng được: Ông có thường uống bia rượu không?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Uống chứ sao không! Nhưng tôi thường nhâm nhi rượu nhiều hơn bia, đủ để trả lời những câu hỏi của bạn dựa trên hiểu biết về khoa học và... kinh nghiệm bản thân!

Rượu mà tôi uống là rượu vang thôi, chứ rượu nặng chưng cất 30 – 40 độ như rượu đế, rượu Chivas hay Ông già chống gậy thì tôi uống hơi nhăn... mặt.

PV: Có điều này tôi thấy hơi lạ, đàn ông sao có người uống rượu nhiều như… hũ chìm, vậy mà cánh phụ nữ chúng tôi chỉ uống một chút bia mặt đã đỏ gay, trời đất quay mòng mòng rồi? Vì sao bia rượu lại có thể phân biệt giới tính được vậy, thưa ông?

Có thể giải thích theo khoa học được không? Nếu không được thì ông cứ giải thích theo "kinh nghiệm rượu chè" của ông cũng được.

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Phụ nữ đa số không ưa gì đàn ông bia rượu, mà bia rượu cũng chẳng ưa gì… phụ nữ. Bia rượu kỳ thị phụ nữ có thể giải thích về mặt khoa học như thế này:

Thứ nhất, tỉ lệ mỡ của mấy bà nhiều hơn nạc. Tôi không có ý nói mấy bà gầy hay béo, tôi chỉ muốn nhấn mạnh, tỉ lệ chất béo của mấy bà nhiều hơn so với đàn ông vai u thịt bắp cùng trọng lượng.

Sau khi được hấp thu, cồn hòa tan vào nước có trong máu. Máu mang cồn đến khắp các mô trong cơ thể. Cồn vào được trong các mô là nhờ hòa tan vào nước có trong mô. Cồn không tan trong mỡ, nên không thể chui vào các mô mỡ được. Hậu quả là lượng cồn trong máu trong cao hơn. Lượng cồn trong máu cao thì dễ xỉn.

Thứ hai, quan trọng hơn, đó là cơ thể mấy bà có ít enzymes chuyển hóa chất cồn. Nói cách khác, chuyển hóa rượu chậm hơn, nên cồn cứ luẩn quẩn trong máu, làm dễ xỉn hơn.

Lý thuyết là thế, nhưng trong thực tế, thì tôi biết không ít bà có "năng khiếu" bia rượu, thuộc hàng cao thủ. Tôi không giải thích được vì sao. Chỉ cần thấy mấy bả uống ly đầu tiên là tôi thấy mình muốn… say rồi (cười).

PV: Chuyển hóa rượu là sao? Ông có thể giải thích kỹ hơn không, vì tôi chưa hiểu lắm.

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Chuyển hóa bia rượu nghĩa là cơ thể biến cồn thành chất này, chất nọ để cơ thể sử dụng hoặc thải ra ngoài. Nhưng trước khi chuyển hóa thì cơ thể phải hấp thu rượu. Khoảng 20% bia rượu được hấp thu ở dạ dày, và 80% ở ruột non.

Dù hấp thu ở đâu, thì 90% cồn được gan chuyển hóa thành acetaldehyde, rồi thành acid acetic. Sau cùng thì acid acetic bị các tế bào "đốt cháy" tạo năng lượng, sinh ra carbon dioxid (CO2) và nước. Uống nhiều bia rượu là nạp calo không có lợi cho giảm béo là vì thế.

Chính chất acetaldehyde trong quá trình chuyển hóa gây nhức đầu sau cơn xỉn. Do đó uống nhiều rượu, acetaldehyde chuyển hóa không kịp thành acid acetic, hậu quả sáng hôm sau chỉ muốn đập đầu vô tường là vì vậy.

PV: Cứ theo như ông nói thì 90% cồn được gan chuyển hóa. Thế còn 10% cồn uống vào chạy đi đâu?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: À, 10% lượng cồn đó bài tiết qua nước tiểu, phân, mồ hôi và hơi thở. Chính lượng cồn qua hơi thở là cơ sở để cảnh sát giao thông bắt phạt vì tội uống rượu mà còn lái xe.

PV: Uống rượu dần dần từ ngày nọ sang ngày kia sẽ khiến cho tửu lượng tăng lên, điều đó là có thật. Việc cải thiện tửu lượng như vậy có giúp cơ thể chống chọi được với những tác động tiêu cực của rượu hay không, thưa ông?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Bạn cần phân biệt: tốc độ hấp thu rượu và tốc độ chuyển hóa rượu.

Tốc độ hấp thu rượu vào máu càng nhanh càng chóng say.

Tốc độ chuyển hóa rượu càng chậm thì độc chất, chủ yếu là acetaldehyde, càng tồn tại trong cơ thể lâu hơn.

Dù mới uống hay uống bia rượu quen, nhưng một khi cồn đã hấp thu vào máu thì tốc độ chuyển hóa cồn hầu như vẫn thế, chứ không phải uống được bia rượu nhiều hơn thì chuyển hóa cồn nhanh lên hơn đâu.

Nhưng dù hấp thu và chuyển hóa nhanh hay chậm thì độc chất vẫn hình thành. Uống càng nhiều càng có hại.

Tăng "đô", uống được bia rượu nhiều hơn, chỉ là do hệ thống thần kinh đã quen với lượng độc chất cao hơn. Quá trình chuyển hóa rượu có tạo ra acetaldehyde. Đó là chất độc đấy. Acetaldehyde có thể gây ra những bất thường trong nhiễm sắc thể của tế bào.

Tăng đô rượu là dấu hiệu chẳng hay ho gì. Acetaldehyde vẫn được tạo ra, gan vẫn bị tàn phá như thường, mà mình không hay.

PV: Người ta nói trước khi uống rượu nên ăn cái gì đó để bớt say xỉn. Điều này có đúng không?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Đúng thế. Bụng rỗng thì tốc độ hấp thu rượu nhanh hơn. Còn bụng có sẵn đồ ăn trước khi uống rượu, mà giới giang hồ gọi là… "đổ bê tông", thì tốc độ hấp thu rượu chậm hơn. Khi uống, "phá mồi" thật nhiều cũng làm rượu hấp thu chậm.

Nhưng dù hấp thu nhanh hay chậm thì cồn vẫn được hấp thu vào máu. Lượng cồn trong máu mới là yếu tố quyết định đến chuyện say xỉn. Còn "đổ bê tông" chỉ làm chậm say xỉn mà thôi.

PV: Chậm say xỉn vẫn còn hơn là xỉn nhanh rồi làm càn nói bừa. Phụ nữ chúng tôi ngán nhất những ông như vậy. Còn cách nào làm chậm say xỉn nữa không, ông mách luôn để chúng tôi "dắt lưng" giúp chồng đối phó với bia rượu?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Còn chứ, nhưng phải chọn rượu mà uống.

Nồng độ cồn của thức uống càng cao, càng dễ hấp thu. Rượu nặng, khoảng 30 – 40 độ uống mau… xỉn hơn bia hoặc rượu vang. Bia khoảng 5 độ cồn, còn rượu vang khoảng 13 độ.

Rượu có gas cũng làm tăng tốc độ hấp thu rượu, chẳng hạn uống whisky pha soda hoặc coca thì say mau hơn là uống sec.

Cũng cần nhấn mạnh với bạn, chậm say hay nhanh say thì lượng cồn vào máu cũng như nhau, nghĩa là say như nhau. Còn làm càn nói bừa liên quan đến kiểm soát hành vi lại là chuyện khác.

PV: Tôi nhớ thời bao cấp có món bia pha đường, trẻ con chúng tôi cũng được người lớn cho nhâm nhi vì dễ uống và… ngon. Tại sao giờ người ta không cho thêm đường vào rượu bia để uống cho dễ chịu và bớt say hơn ông nhỉ?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Đường làm chậm tốc độ chuyển hóa của rượu, nên các loại rượu ngọt như rượu mùi, champagne, rượu vang loại ngọt… uống dễ nhức đầu là vậy.

Đúng là rượu ngọt dễ uống, nên cũng dễ tiện tay nâng ly. Say hồi nào không biết.

PV: Thế thì thêm cà phê vào rượu có làm uống rượu mà tỉnh hơn không?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Thêm cà phê vào rượu thì tỉnh hơn, nhưng là tỉnh trong cơn say, nghĩa là say mà cứ tưởng mình tỉnh.

Trường hợp thêm cà phê vào rượu khá phổ biến ở giới trẻ phương Tây, nhưng họ không chỉ thêm cà phê, mà thêm cả nước uống tăng lực vào rượu.

Trong nước uống tăng lực có khá bộn caffeine và đường. Đường tạo ngọt, thì như tôi nói ở trên, làm dễ uống. Các nhà khoa học, bác sĩ, kể cả các nhà tâm lý học đều cho rằng, caffeine làm người ta tỉnh táo hơn.

Caffeine là chất kích thích, làm tăng huyết áp, nhịp tim. Rượu là chất gây "phê" làm hoạt động của não chậm lại, đi đứng, nói và suy nghĩ đều ít nhiều lạng quạng.

Mặc dù cho đến nay, khoa học vẫn chưa hiểu hết những biến đổi về mặt sinh lý khi dùng cả hai thứ này cùng lúc, nhưng những khảo cứu thực tế cho thấy, chúng không thể loại trừ khuyết điểm của nhau được, nghĩa là dùng caffeine để "trị" say xỉn do rượu là điều không đúng.

Uống rượu tới cỡ nào đó, người ta cảm thấy mệt, thấy "đủ đô" và dừng lại, nhưng caffeine làm người ta tỉnh táo, tưởng mình uống chưa "tới đô", lại uống tiếp. Nồng độ rượu trong máu vẫn tăng như thường, và đến lúc nào đó, không còn kiểm soát được hành động.

Nhưng đáng ngại nhất là nước tăng lực có cồn (alcoholic energy drink), với độ cồn khoảng 13% (tương tự như rượu vang), nhưng lượng caffeine có thể lên tới 300mg. Có hãng còn cho thêm sâm vào để nâng cao tửu lượng, thêm phần dai sức.

Ở Mỹ đã cấm bán loại nước tăng lực có cồn này, vì rủi ro say xỉn gây tai nạn khá cao.

PV: Thế thì uống bia, rồi sau đó đi uống cà phê thì có sao không?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Tăng một là bia rượu, tăng hai chỉ là cà phê, thì đâu có vấn đề gì. Chỉ uống cà phê chứ có uống thêm rượu nữa đâu mà ngại. Nếu ngại là ngại, tăng một là rượu, tăng hai cà phê, tăng ba là cái gì gì đó… lãng mạn, phóng túng thì mới phiền.

PV: Ông thường uống rượu vang, có phải vì rượu vang có lợi cho sức khỏe không?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Đúng là có nhiều tin đồn rượu vang là thần tửu, rất có lợi cho sức khỏe, nhưng tôi nhâm nhi rượu vang vì hợp gout thôi, chứ không phải vì tin đồn rượu vang có lợi cho sức khỏe.

Một trong những nghiên cứu mà những nhà sản xuất rượu vang thường lấy làm dẫn chứng, đó là nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Y học Pháp (INSERM).

Nghiên cứu này khảo sát những tay "bợm" từ 35-65 tuổi ở Toulouse, vùng nổi tiếng về rượu vang của Pháp. Kết quả cho thấy, những người uống rượu vang đỏ đều đều, mỗi ngày cỡ chừng 300ml, thì hàm lượng cholesterol tốt (HDL) trong máu cao hơn so với những người không uống rượu.

Cả omega-3, một loại acid béo tốt cho tim mạch cũng cao hơn. Các nhà khoa học gọi đây là nghịch lý dân Tây (French paradox).

Nghiên cứu này chỉ có tính quan sát thôi, chứ chưa khẳng định được đâu, nhất là lại dính dáng tới rượu, mà các nhà khoa học ghét rượu còn hơn… đàn bà (ghét).

PV: Nhưng rượu vang phải có chất gì đó thì mới làm lượng cholesterol tốt tăng lên chứ?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Tính "thần tửu" của rượu vang được quy là do chất resveratrol, một trong những chất chống oxid hóa thuộc nhóm polyphenols có nhiều trong vỏ và cuống trái nho.

Các nghiên cứu cho thấy lợi ích của resveratrol thì nhiều lắm, nào là giúp làm giảm viêm, hạ cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), chống hình thành các cục máu đông gây những cơn đau tim (đông tập tiểu cầu), ngăn ngừa việc kháng insulin (tiểu đường), ngừa bệnh alzheimer, ngừa ung thư…

Tuy nhiên, hầu hết các thí nghiệm nghiên cứu về tính thần dược của resveratrol đều được tiến hành trên động vật, chủ yếu là chuột.

Một sự thật phũ phàng là, các thí nghiệm trên chuột đều sử dụng resveratrol liều cao mới được kết quả tốt đẹp như thế. Nếu tính tương đương cho người, phải cần tới hơn 2.000mg resveratrol, hay phải uống tới… 1.000 lít rượu vang mỗi ngày mới đạt liều tương đương.

Nghiên cứu trên chuột, thấy thế thì nói thế, nhưng chưa chắc đã thế. Chuột không phải là người.

PV: Theo ông thì uống bia rượu bao nhiêu thì vừa?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Không nhiều thì ít, tôi cũng là dân… bia rượu. Trả lời câu hỏi, uống bao nhiêu bia rượu thì vừa, thì e rằng vì "quyền lợi liên quan", tôi trả lời không được khách quan.

Thôi, để khoa học khuyến cáo, sẽ công bằng hơn. Mà các nhà khoa học, cũng tùy người dễ tính hay khó tính, đưa ra những con số rất khác nhau.

Tôi dẫn ra đây khuyến cáo của các nhà khoa học ở Mayo Clinic, một trong những cơ sở phi lợi nhuận nghiên cứu và điều trị bệnh nổi tiếng ở Mỹ. Họ khuyên chỉ nên uống không quá 148ml rượu vang, tương đương chưa quá nửa lít bia.

Đó là con số lớn nhất khuyến cáo về uống rượu mà tôi lục lọi được. Không thấy họ châm chước gì cho đàn ông hay phụ nữ cả.

PV: Một câu hỏi đi ra ngoài vấn đề khoa học một chút, ông quan niệm thế nào về uống rượu?

Chuyên gia Vũ Thế Thành: Trước tiên tôi muốn chia sẻ một chút với các "chiến hữu" bia rượu. Rượu không phải là thuốc độc để phải tránh né tuyệt đối, nhưng cần phải "tránh né" khi uống rượu có phụ nữ ngồi cạnh. Thần khẩu hại xác phàm. Thiên bẩm thì phụ nữ nhớ dai, nói dai, và có thể tàn đời nếu họ… thù dai. Hậu quả nhức đầu còn hơn dư lượng acetaldehyde trong chuyển hóa rượu.

Điều an ủi là đệ nhất danh sư Hải Thượng Lãn Ông nói: Bán dạ tam bôi tửu… Lương y bất đáo gia, nghĩa là, tối ba ly rượu thì nghỉ chơi bác sĩ được rồi. Có điều kích cỡ ly rượu thế nào, không thấy cụ nói tới. Ly rượu hồi xưa chắc là nhỏ như chén tống uống trà. Nếu thế có khi còn "khắt khe" hơn mấy nhà khoa học ở Mayo Clinic.

Rượu xét cho cùng chỉ là phương tiện để chuyện trò cho đậm đà hơn. Một hai ly vang là đủ rồi. Người xưa nói: Ẩm tửu dung hòa đích quân tử. Vấn đề là tửu nhập rồi có kiểm soát được chính mình hay không thôi.


11/05/2023

Bát quái đồ và 8 bộ phận trên cơ thể con người

 st trên net


 Bát quái là 8 quẻ được sử dụng trong vũ trụ học Đạo giáo, đại diện cho các yếu tố cơ bản của vũ trụ, được xem như là một chuỗi tám khái niệm có liên quan với nhau. Mỗi quẻ gồm ba hàng, mỗi hàng là nét rời (được gọi là Hào âm) hoặc nét liền (được gọi là Hào dương), tương ứng đại diện cho âm hoặc dương.



Bát quái có liên quan đến triết học thái cực và ngũ hành. Thời cổ đại, nó được ứng dụng rộng rãi trong thiên văn học, chiêm tinh học, phong thủy và y học cổ truyền và rất nhiều lĩnh vực khác.

Bát quái (8 quẻ) bao gồm: Quẻ Càn (hình bát quái ☰), quẻ Khôn (hình bát quái ☷), quẻ Đoài (hình bát quái ☱), quẻ Ly (hình bát quái ☲), quẻ Chấn (hình bát quái ☳), quẻ Tốn (hình bát quái ☴), quẻ Khảm (hình bát quái ☵), quẻ Cấn (hình bát quái ☶). 
Bát quái không chỉ đại biểu cho thời gian và phương vị mà còn đại biểu cho các bộ phận trên thân thể người. Tám bộ phận của thân thể con người đối ứng với từng quẻ trong Bát Quái và được xem là một “Bát quái đồ”.

1. Quẻ càn là đầu

Lấy thân thể con người mà nói, quẻ càn (☰) là đại biểu cho đầu. Bởi vì càn là trời, là bên trên, là vua, là đại biểu cho sự tôn quý, đại biểu cho người đứng đầu. Mà đầu của con người cũng là ở nơi cao nhất trong thân thể, là bộ phận tôn quý nhất. Những từ như thủ lĩnh, đầu não… đều là được dẫn dắt từ bộ phận đầu mà nói lên ý nghĩa. Cho nên, quẻ càn là đại biểu cho bộ phận đầu trong thân thể con người.

Đầu là tương ứng với càn, là bộ phận quan trọng nhất. Đặc tính của quẻ càn là sáng tạo, cho nên con người phải luôn giữ cho đầu não thanh tỉnh, thì mới dẫn dắt được suy nghĩ của mình đi theo con đường đúng đắn.

2. Quẻ khôn là bụng

Khôn (hình bát quái ) là đại biểu cho bụng. Bụng của con người là nơi chứa đựng rất nhiều bộ phận “lục phủ ngũ tạng”. Khôn trong Bát quái là đại biểu cho mặt đất, nơi có diện tích rộng lớn, có thể nâng đỡ được vạn vật.

Đặc tính của quẻ khôn là sự tiếp nhận, dung nạp. Bụng của con người tương ứng với quẻ khôn, là có ý nhắc nhở con người chúng ta rằng, làm người phải có tấm lòng rộng lớn, bao la như mặt đất. Phải bao dung mới có thể nuôi dưỡng, nâng đỡ được vạn vật, phải có thể dung nạp được trăm sông.

3. Quẻ chấn là chân


Quẻ chấn có đặc tính là động, là di chuyển, mà chân là để vận động, đi lại. Nét liền (dương hào) là thể hiện cho động, nét đứt (âm hào) là thể hiện cho tĩnh.

Hình bát quái của quẻ chấn là (), từ trong ra ngoài, nét đầu tiên là nét liền, nét hai và ba là nét đứt, ý nói mọi người muốn đi phải dùng hai chân bên dưới để bước đi qua lại. Do đó, dùng đặc tính của quẻ chấn để đại biểu cho chân.

4. Quẻ tốn là bắp đùi

Bắp đùi là bộ phận từ đầu gối trở lên, là chỗ có lực nhất của cơ thể con người (hình bát quái ). Trong Bát quái, trạng thái của quẻ tốn là “thuận” và “nhập” (tham gia, gia nhập, len vào).

Chúng ta muốn đi đến một cảnh giới cao thâm, đi vào một khu vực nào đó thì nhất định phải đầu tư nhiều năng lượng, tinh lực, thể lực. Cho nên dùng đặc tính của quẻ tốn đại biểu cho bắp đùi.

5. Quẻ khảm là tai

Trong thiên nhiên, khảm là nước. Nước ở bên trong thân thể người là đại biểu cho thận mà thận lại khai khiếu (thông suốt) ra tai, cho nên khảm là tai.

Hình bát quái của quẻ khảm là “”, ở giữa là nét liền (hào dương), bên trên và bên dưới là nét đứt (hào âm), thể hiện ánh sáng trong bóng đêm. Cho nên, khảm cũng là đại biểu cho trí huệ, sự thông minh.

Cổ nhân thường nói “tai thính, mắt tinh”, ý nói rằng một người có tai minh mẫn, nghe được hiểu rõ, nghe được minh bạch. Người mà trong thận có tràn đầy nước thì sẽ “tai thính, mắt tinh”.

6. Quẻ ly là mắt


Quẻ ly đại biểu cho thái dương, ánh mặt trời, có đặc tính soi sáng cho vạn vật ở thế gian con người (hình bát quái ). Mà mắt người là có thể nhìn được trời đất, vạn vật có hình dạng cho nên quẻ ly là đại biểu cho mắt.

Dùng quẻ ly đại biểu cho mắt người cũng là có ý nhắc nhở con người rằng, dùng đôi mắt của mình để nhìn thật thấu, thật rõ mỗi sự vật sự việc trong thế gian.

7. Quẻ cấn là tay

Quẻ cấn là đại biểu cho tay. Từ hình bát quái của quẻ cấn là () phân tích, thấy rằng nét trên cùng là nét liền (hào dương), phía dưới là hai nét đứt (hào âm). Hình dạng của nó giống như một người đang dùng hai tay tập chống đẩy. Vì thế, quẻ cấn đại biểu cho tay.

8. Quẻ đoài là miệng

Trong thiên nhiên, quẻ đoài là đại biểu cho biển, hồ, là một lỗ hổng của mặt đất bằng phẳng (hình bát quái ). Lỗ hổng lớn nhất của con người chính là cái miệng.

Đặc tính của quẻ đoài là vui sướng, dễ chịu. Con người trong lúc vui sướng sẽ thường thường nói không có kiểm soát, nói quá, nói lời khoa trương. Cho nên, dùng quẻ đoài để đại biểu cho miệng. Điều này cũng là có ý nhắc nhở con người rằng “miệng” có thể đem đến tai họa, cần phải lý trí để biết lời nào nên nói, lời nào không nên nói.

08/05/2023

Đừng lãng phí thời gian

 st trên net

 

Thay vì hối tiếc vì quá khứ hay lo lắng cho tương lai, hãy tận hưởng những khoảnh khắc trong hiện tại của mình. Đó là cách đơn giản để bạn không lãng phí thời gian.

Để mỗi khoảnh khắc không bị lãng phí và có thể sống trọn từng khoảnh khắc trong cuộc sống, bạn hãy nhớ những điều sau:

1. Mọi thứ đều là tạm thời, dẫu là đau buồn hay vui vẻ

Bạn từng rất vui khi kiếm được việc làm ưng ý. Tuy nhiên, bạn cũng từng rất đau khổ khi phát hiện người yêu phản bội mình? Cuộc sống là những chuỗi ngày vui- buồn đan xen.

Hãy nhớ rằng, dù có vui hay có buồn thì đó cũng chỉ là những khoảnh khắc trong cuộc sống của bạn.

Mọi thứ rồi sẽ qua đi. Bạn không thể cười mãi với một niềm vui hay buồn mãi với một nỗi buồn. Cuộc sống vẫn cứ tiếp diễn. Bạn cần tìm ra cách để tiếp tục với cuộc sống này. Và niềm vui hay nỗi đau thì cuối cùng cũng sẽ biến mất.

2. Luôn cảm thấy biết ơn

Hãy biết ơn với bất cứ điều gì mà cuộc sống đã trao tặng cho bạn. Ngay cả khi gặp khó khăn, bạn sẽ cảm thấy bạn may mắn như thế nào khi mọi thứ tốt đẹp. Hãy học cách chấp nhận những gì cuộc sống mang lại cho bạn.

3. Đừng căng thẳng, bức tức vì những điều nhỏ nhặt

Nếu bạn thường xuyên bị căng thẳng, bực tức vì những điều nhỏ nhặt, bạn sẽ luôn bị căng thẳng. Hãy nghĩ rằng, mọi khoảnh khắc chỉ làm tạm thời và mọi chuyện rồi sẽ qua đi thôi. Bạn sẽ dễ dàng bỏ qua những điều nhỏ nhặt hơn và hiểu được rằng vấn đề trong cuộc sống đều không đáng để khiến bạn cảm thấy căng thẳng.

4. Tất cả chúng ta đều có cùng một lượng thời gian mỗi ngày và cách sử dụng nó tùy thuộc vào chính bạn

Có thể bạn không biết rằng điều quan trọng nhất với bạn trong cuộc sống này chính là điều khiến bạn hạnh phúc. Lần cuối cùng bạn là điều gì đó khiến bạn hạnh phúc là khi nào? Chúng ta thường quy đổi hạnh phúc bằng những đồ vật hữu hình như nhà lầu, xe hơi, quần áo đẹp và những xa xỉ phẩm mà không nghĩ ra rằng hạnh phúc thực sự đến từ việc chúng ta được làm những việc mình thích và ở bên người mà mình yêu.

Hãy tìm kiếm những điều làm bạn hạnh phúc và bắt tay vào thực hiện. Bạn có thể không thực hiện những thay đổi này ngay lâp tức nhưng bạn có thể tạo ra những thay đổi nhỏ trong cuộc sống hàng ngày. Những thay đổi nhỏ sẽ dần tạo ra hạnh phúc lớn trong cuộc sống của bạn.