Cổ vật khảm xà cừ Việt Nam

Góp nhặt trên net.

Khảm xà cừ hay cẩn xà cừ là một nghề thủ công của Việt Nam đã thấy nhắc trong sử sách từ thế kỷ thứ 3-5, thời kỳ Bắc thuộc. Sang triều Trần thì nghề khảm vỏ ốc đã khá điêu luyện nên được triều đình trưng thu làm cống phẩm gửi sang tặng nhà Nguyên năm 1289.

Khi người Âu Châu sang đến Việt Nam thì trình độ hàng khảm địa phương được nhắc đến là một trong những nghệ thuật cao, rất tinh vi, khéo léo. Điển hình là năm 1868 Thống soái Pierre-Paul de La Grandière đã xin triều đình Huế gửi 2 người thợ khảm giỏi vào Sài Gòn để truyền nghề. Sang năm 1877 thì hàng khảm ốc Việt Nam được triều đình gửi sang Pháp dự Hội chợ Đấu xảo.

Chất liệu xà cừ thông thường được lấy từ trai, ốc nên khảm xà cừ còn được gọi là khảm trai hay khảm ốc.

Người thợ khảm trai dùng những mảnh vỏ trai để khảm (gắn) lên các đồ vật. Các công đoạn cần phải thực hiện khá tỉ mỉ: vẽ mẫu tranh, mài, cưa, đục mảnh, khảm lên tranh rồi lại mài nhẵn và đánh bóng. Bước đầu tiên là chẻ vỏ thành mảnh rồi rọc theo thớ. Mảnh vỏ ốc cắt xong thì đem ngâm nước rồi hơ đèn nóng để uốn phẳng vì vỏ ốc vốn cong. Trong khi đó mặt vật dụng muốn khảm (thường là mặt gỗ) phải khoét lõm để nhận lấy mảnh vỏ ốc. Người thợ dùng sơn ta để gắn. Gắn xong thì đem mài. Trước mài bằng giấy ráp cát to, tiếp theo là cát mịn rồi lại đánh bằng vôi bột. Bước cuối cùng là đánh bằng lá ngái rồi xoa bột gạo lên.

Nền các bức khảm xà cừ thường có màu tối của lớp sơn đen, chứ không có thêm nhiều màu như các sản phẩm thủ công mỹ nghệ khác, do bản thân chất liệu xà cừ đã có đã tạo lên nhiều màu sắc óng ánh cho chi tiết trang trí.

Ở Việt Nam ta có một số làng nghề truyền thống lâu đời như:

·   Làng nghề Chuôn Ngọ, Chuyên Mỹ, Phú Xuyên,Hà Nội

·   Làng nghề Ninh Xá, Ý Yên, Nam Định.

·   Làng nghề Cao Xá, Ứng Hoà, Hà Nội

·  Làng nghề Địa Linh,xã Hương Vinh, H. Hương Trà, TT-Huế

      Mời các bạn thưởng lãm một số cổ vật khảm xà cừ đẹp được trưng bày trong Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam.

 

Hộp gỗ khảm xà cừ triều Nguyễn, cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. 

Hộp gỗ khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Hộp gỗ khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Các công đoạn để tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh cần phải thực hiện khá tỉ mỉ: vẽ mẫu tranh, mài, cưa, đục mảnh, khảm lên tranh rồi lại mài nhẵn và đánh bóng. Ở bước khảm thì người nghệ nhân dùng những mảnh vỏ để khảm (gắn) lên các đồ vật.

Hộp đựng thức ăn khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Vỏ ốc để khảm được chẻ vỏ thành mảnh rồi rọc theo thớ. Mảnh vỏ ốc cắt xong thì đem ngâm nước rồi hơ đèn nóng để uốn phẳng vì vỏ ốc vốn cong. Trong khi đó mặt vật dụng muốn khảm thường là mặt gỗ phải khoét lõm để gắn mảnh vỏ ốc.

Hộp đựng thức ăn khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Người thợ dùng sơn ta để gắn vỏ ốc vào gỗ. Gắn xong thì đem mài. Trước mài bằng giấy ráp cát to, tiếp theo là cát mịn rồi lại đánh bằng vôi bột. Bước cuối cùng là đánh bằng lá ngái rồi xoa bột gạo lên.

Kỷ thờ khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Khảm xà cừ thường được dùng ở đồ trang sức, khuy áo, đũa, đồ gỗ như bàn, ghế, giường, sập, tủ, bình phong, tranh treo tường. Nó thường được kết hợp với đồ gỗ đánh bóng sơn mài mỹ nghệ.

Tráp đựng trầu khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Nền các bức khảm xà cừ thường có màu tối của lớp sơn đen, chứ không có thêm nhiều màu như các sản phẩm thủ công mỹ nghệ khác, vì bản thân chất liệu xà cừ đã tạo lên nhiều màu sắc óng ánh cho chi tiết trang trí.

Hình chim và hoa đào trên một bức tranh khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ, người ta có thể sử dụng máy móc trong quá trình khảm xà cừ.

Tranh gỗ khảm xà cừ triều Nguyễn. 

Dù đã có máy móc thay thế nhưng một tác phẩm nghệ thuật thật sự với các chi tiết tinh xảo lại đòi hỏi bàn tay khéo léo, tài hoa, óc sáng tạo phong phú – điều chỉ có thể đạt được khi người thợ nhẫn nại làm thủ công ở tất cả các công đoạn.

Cuốn thư khảm chữ “Đan Thư” (sách hội tụ lời hay ý đẹp của cổ nhân) triều Nguyễn.

Cảnh rước rồng trên một bức tranh khảm xà cừ triều Nguyễn.

Một cảnh trên bình phong khảm xà cừ niên hiệu Thành Thái (1890).

Bề mặt tủ gỗ khảm xà cừ triều Nguyễn.

Cận cảnh một cánh cửa tủ gỗ khảm xà cừ.

Tự làm kháng sinh tự nhiên ở nhà

Góp nhặt trên net

Đây là một loại kháng sinh diệt vi khuẩn gram dương và gram âm. Nó có tác dụng kháng virus và kháng nấm mạnh mẽ, làm tăng lưu thông máu và dòng chảy bạch huyết trong tất cả các bộ phận của cơ thể. 

Nó đã giúp chữa trị nhiều bệnh do virus, vi khuẩn, ký sinh trùng và nấm và thậm chí cả bệnh dịch hạch cho nhiều người! Chắc chắn rằng không thể đánh giá thấp sức mạnh của công thức này.

Nó có thể chữa được nhiều bệnh kể cả bệnh mạn tính. Kích khích lưu thông và thanh lọc máu. 

Tóm lại, thuốc bổ này có hiệu quả trong điều trị tất cả các bệnh, tăng cường hệ thống miễn dịch, hoạt động như một thuốc kháng virus, kháng khuẩn, kháng nấm và thuốc chống ký sinh trùng. Hỗ trợ trong các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng nhất.

Công thức

Bạn có thể đeo găng tay trong quá trình chuẩn bị, đặc biệt là khi xử lý ớt, bởi vì tay không sẽ khó chịu !Hãy cẩn thận, mùi của nó là rất mạnh, và có thể kích thích xoang ngay lập tức.

Thành phần:

·      700 ml táo dấm rượu táo (táo hữu cơ, không thuốc trừ sâu và phân bón hóa học)

·      ¼ chén băm nhuyễn tỏi

·      ¼ chén hành tây thái nhỏ

·      2 ớt tươi, cay nhất, bạn có thể tìm thấy (phải cẩn thận với việc làm sạch – đeo găng tay !!!)

·      ¼ cốc nghiền gừng

·      2 muỗng canh cải ngựa nạo.

·       2 muỗng canh bột nghệ hoặc 2 miếng nghệ

 

Cải ngựa

• Chuẩn bị:

  1.    Kết hợp tất cả các thành phần trong một bát, trừ giấm.

  2.    Cho hỗn hợp vào một cái lọ

  3.    Đổ ngập bằng giấm táo. Tốt nhất là 2/3 bình bao gồm các thành phần khô, và phần còn lại là giấm.

  4.    Đóng chặt và lắc.

  5.    Giữ bình ở nơi thoáng mát và khô trong 2 tuần. Lắc đều nhiều lần trong ngày.

  6.    Sau 14 ngày, chắt riêng nước và cái

  7.    Sử dụng các phần cái khi nấu ăn.

  Bạn đã có thể để ngoài mà không cần tủ lạnh.

  Thêm Mẹo:  Bạn cũng có thể sử dụng nó trong nhà bếp – trộn nó với một ít dầu ôliu cho vào salad hay nấu ăn.

  Cách dùng:

  1.         Chú ý: Các mùi vị rất mạnh và nóng!

  2.         Ăn một lát cam, chanh hoặc chanh sau khi bạn uống để giảm bớt cảm giác nóng và nhiệt.

  3.         Súc miệng và nuốt.

  4.         Đừng nên pha loãng trong nước vì nó sẽ làm giảm hiệu lực.

  5.         Uống 1 muỗng canh mỗi ngày để tăng cường hệ thống miễn dịch và chống lạnh.

  6.         Tăng lượng mỗi ngày cho đến khi bạn đạt đến một liều 1 ly nhỏ mỗi ngày (kích thước của một ly rượu).

  7.         Nếu bạn bị bệnh hoặc nhiễm trùng , uống 1 muỗng canh 5-6 lần một ngày.

  8.         Nó là an toàn cho phụ nữ mang thai và trẻ em (sử dụng liều lượng nhỏ) Bởi vì các thành phần là hoàn toàn tự nhiên và không chứa độc tố.

  Cảnh báo: Không sử dụng khi bụng đang trống rỗng, và bắt đầu với một muỗng cà phê trong vài lần đầu tiên. Nó có hiệu lực  và có thể gây buồn nôn hoặc ói mửa nếu bạn không thường sử dụng đến nó.

  Lợi ích sức khỏe

  Tỏi là một kháng sinh mạnh với một loạt các lợi ích sức khỏe. Không giống như các loại thuốc kháng sinh hóa học giết chết lợi khuẩn của cơ thể, mục tiêu duy nhất của tỏi là vi khuẩn và vi sinh vật gây bệnh. Tỏi cũng khuyến khích và làm tăng mức độ của các vi khuẩn lành mạnh. Nó là một chất kháng nấm mạnh mẽ và phá hủy bất kỳ kháng nguyên, mầm bệnh và vi sinh vật gây bệnh có hại nào.

  Hành  có tác động tương  tự như tỏi nhưng nhẹ hơn. Chúng cùng nhau tạo ra một bộ đôi chiến đấu mạnh mẽ.

  Cải ngựa là một loại thảo mộc có hiệu lực lớn,  hiệu quả cho các xoang và phổi. Nó sẽ mở ra các kênh xoang và tăng sự lưu thông, nơi cảm lạnh thông thường và cúm thường bắt đầu.

  Gừng có tính kháng viêm mạnh  và là một chất kích thích lưu thông rất tốt.

  Ớt là chất kích thích lưu thông mạnh mẽ nhất.

  Nghệ tẩy sạch bệnh nhiễm trùng và làm giảm viêm. Hạn chế sự phát triển của ung thư, ngăn ngừa chứng mất trí. Nó đặc biệt hữu ích cho những người bị đau khớp.

  Dấm rượu táo  

  Dấm rượu táo được làm từ táo tươi và chín mà sau này được lên men có chứa pectin, một chất xơ làm giảm cholesterol xấu và điều hòa huyết áp.

  Giấm giúp tăng cường hấp thu canxi từ thực phẩm khi nó được trộn cùng, duy trì sức mạnh của xương.

  Thiếu kali gây ra một loạt các vấn đề bao gồm rụng tóc, móng tay giòn và răng, viêm xoang, và chảy nước mũi. Dấm rượu táo rất giàu kali. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hậu quả thiếu kali gây ra tăng trưởng chậm. Tất cả những vấn đề này có thể tránh được nếu bạn sử dụng giấm táo thường xuyên. Kali cũng loại bỏ các chất thải độc hại ra khỏi cơ thể.

  Beta-caroten ngăn ngừa thiệt hại gây ra bởi các gốc tự do, duy trì làn da săn chắc và trẻ trung. Dấm rượu táo là tốt cho những người muốn giảm cân.

  Nó phá vỡ chất béo, hỗ trợ quá trình giảm cân tự nhiên. Dấm rượu táo có chứa axit malic, hiệu quả trong cuộc chiến chống nấm và nhiễm khuẩn. Loại axit này tan lắng đọng acid uric hình thành xung quanh các khớp, và do đó làm giảm bớt đau khớp. Axit uric hòa tan sau đó được loại bỏ khỏi cơ thể.

  Người ta tin rằng giấm táo là hữu ích trong việc điều trị các tình trạng như táo bón, đau đầu, viêm khớp, xương yếu, khó tiêu, cholesterol cao, tiêu chảy, bệnh chàm, đau mắt, mệt mỏi mãn tính, ngộ độc thực phẩm nhẹ, rụng tóc, huyết áp cao, béo phì, và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

  Công thức này là sự tổng hợp các thành với các đặc tính tốt nhất. 

Chiếc hòm đựng dụng cụ của Henry O. Studley

Hẳn các bạn sẽ vô cùng ngỡ ngàng, rồi khâm phục khi nhìn hình ảnh ở trên. Ngay hiện đại, để có thể chứa đựng, rồi mua sắm hoặc gì đó để có được các công cụ như trong chiếc hòm trên cũng cần phải có một không gian vô cùng lớn với số tiền to và thời gian dài.

Chiếc hòm đựng dụng cụ của Henry O. Studley là một tuyệt phẩm về nghệ thuật thủ công và kỹ thuật, đã thu hút sự chú ý của những người đam mê dụng cụ và thợ mộc suốt nhiều thập kỷ qua. Đây được xem là một trong những hòm dụng cụ phức tạp và đẹp đẽ nhất từng được tạo ra. Càng ngưỡng mộ là, chiếc hòm và những cụng cụ bên trong do chính ông thiết kế và chế tạo.

Henry O. Studley (1838–1925) là một người làm đàn organ và đàn piano, thợ mộc , thợ nề và thợ nề tự do làm việc cho Smith Organ Co. và sau đó là Poole Piano Company của Quincy, Massachusetts . Sinh ra tại Lowell, Massachusetts - Wikipedia

Chiếc hòm đựng dụng cụ nổi tiếng có tên là Studley Tool Chest, một chiếc rương đựng dụng cụ treo tường chứa 218 dụng cụ trong một không gian chiếm khoảng 40 x 20 inch (102 × 51 cm) diện tích tường khi đóng lại. Nó được làm chủ yếu từ gỗ dái ngựa, gỗ gụ , gỗ hồng sắc , óc chó , gỗ mun , ngà voi và xà cừ, những vật liệu có thể được lấy từ vật liệu phế thải của Công ty Piano Poole.

Sự khéo léo tinh xảo được thể hiện qua cách từng dụng cụ vừa khít với không gian của nó, thường có tiếng kêu tách khi dụng cụ khớp vào khoang vừa khít của nó. Các phần của hộp xoay ra ngoài để có thể tiếp cận lớp dụng cụ thứ hai hoặc thứ ba. Mặt ngoài của chiếc hòm được trang trí bằng các hoa văn chạm khắc tỉ mỉ, thể hiện rõ sự tinh tế và tài hoa của Studley.

Hộp đựng dụng cụ có biểu tượng của Hội Tam Điểm , bao gồm biểu tượng Hình vuông và La bàn và biểu tượng Cổng vòm Hoàng gia.

Điều làm cho chiếc hòm của Studley trở nên kỳ diệu chính là phần bên trong. Khi mở ra, chiếc hòm hiện ra một bộ sưu tập được sắp xếp tỉ mỉ, tất cả đều được bố trí gọn gàng và cố định trong các ngăn và giá đỡ được làm riêng cho từng dụng cụ và chia làm nhiều lớp. Bộ sưu tập bao gồm nhiều loại dụng cụ cầm tay, dụng cụ đo lường và thậm chí cả nhạc cụ như đàn vĩ cầm và sáo.

Bên trong chiếc hòm là một bản hòa tấu của sự chính xác và hiệu quả. Mỗi dụng cụ đều có vị trí riêng của nó, và mỗi giá đỡ dụng cụ đều được thiết kế cẩn thận để tối ưu hóa không gian và dễ dàng tiếp cận. Studley khéo léo tích hợp các bản lề, trục xoay và cơ chế trượt để các dụng cụ có thể dễ dàng lấy ra và trưng bày khi chiếc hòm mở ra.

Chiếc hòm cũng được trang bị một bàn làm việc gấp, đi kèm với một ê-tô và các ngăn chứa dụng cụ. Bàn làm việc di động này cho phép Studley làm việc ở bất kỳ đâu, biến nó thành một bổ sung tiện dụng và thực tế cho chiếc hòm vốn đã ấn tượng.

Kỹ thuật thủ công và sự chú ý đến từng chi tiết trong chiếc hòm của Studley thực sự là điều đáng kinh ngạc. Nó là tấm gương cho tay nghề và sự tận tâm của ông với tư cách là một nghệ nhân và nghệ sĩ. Chiếc hòm đã trở thành biểu tượng cho sự xuất sắc trong nghề mộc, rèn, cơ khí... và là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ thợ thủ công.

Ngày nay, chiếc hòm đựng dụng cụ của Studley được lưu giữ trong bộ sưu tập của Viện Bảo tàng Lịch sử Hoa Kỳ thuộc Smithsonian. Nó thường được trưng bày như một bằng chứng cho sự sáng tạo và tài năng của những nghệ nhân từ quá khứ, tiếp tục truyền cảm hứng và gây kinh ngạc cho những ai có cơ hội chiêm ngưỡng nó. 

Các bạn quan tâm sẽ được thấy đầy đủ hơn tại đường dẫn dưới đây:

https://justacarguy.blogspot.com/2020/06/update-on-studley-tool-chest-i-found.html

Nhạc phẩm bolero "Nắng chiều" của nhạc sỹ Nguyễn Trọng Nghĩa

 

Gần đây, chúng ta thường nghe thấy nói nhiều về dòng nhạc Bolero. Có lẽ nhiều người sẽ liên tưởng đến dòng nhạc Vàng trước 1975 ở trong Nam. Nhưng thật ra hai dòng nhạc này có sự khác biệt, các bạn chịu khó tìm hiểu sẽ thấy.

Bolero xuất xứ từ Tây Ban Nha từ thế kỷ 18 và được các nhạc sỹ như Chopin (Ba Lan, 1810 – 1849), Bizet (Pháp, 1838 – 1875) và Debussy (Pháp, 1862 – 1918) sử dụng viết các chương trong các khúc hòa tấu và nhạc kịch của mình và chỉ hạn hẹp trong giới quý tộc thưởng thức. 

Nhưng khi Bolero du nhập vào Nam Mỹ từ tk 19, nó đã được đón nhận nồng nhiệt bởi tính lãng mạng, phóng khoáng và trở thành âm nhạc của đại chúng. Ở đây, bolero biến tấu thành các điệu bolero, rumba, rumba bolero, mambo, calypso, baiao; kể cả tango, tango habanera, chachacha.

Ở Việt Nam, nhạc sỹ tài hoa kiêm nhà nghiên cứu âm nhạc  Nguyễn Trọng Nghĩa đã sáng tác bản rumba bolero đầu tiên năm 1952 với cái tên Nắng chiều. Bản nhạc thành công và nổi tiếng cho đến tận bây giờ, tạo thành một xu hướng sáng tác của nhiều nhạc sỹ miền Nam khi ấy.

Nó có sức thuyết phục và cuốn hút người nghe đến nỗi, năm 1958, nữ ca sĩ Nhật Bản Satsuki Midori gặp Lê Trọng Nguyễn và xin dịch bài hát sang ca từ tiếng Nhật với tựa đề Việt Nam tình ca, thu thanh ở Tokyo. Năm 1960, nữ ca sĩ Đài Loan Kỷ Lộ Hà cũng đã gặp ông xin phép, hát và thu thanh với ca từ tiếng Quan thoại do Thận Chi viết; tựa đề ca khúc là Tịch dương. Sau đó, Nắng chiều còn được dịch qua tiếng Anh, tiếng Thái và tiếng Khmer với nhiều ca sĩ hát, trở thành một bài Á châu tình ca!

Năm 1953 , Nguyễn Trọng Nghĩa soạn hoà âm và phối khí cho dàn nhạc với giọng hát của danh ca Minh Trang bằng đĩa than 33 tours do Hãng đĩa Việt Nam (Sài Gòn) sản xuất.

Xin trân trọng giới thiệu tới các bạn lời và giai điệu của bài hát này:

 

Qua bến nước xưa lá hoa về chiều
lạnh lùng mềm đưa trong nắng lưa thưa
khi đến cuối thôn chân bước không hồn
Nhớ sao là nhớ đến người ngày thơ.
Anh nhớ trước đây dáng em gầy gầy
Dịu dàng nhìn anh đôi mắt long lanh.
Anh nhớ bước em khi nắng vương thềm
Má em mầu ngà tóc thề nhẹ bay

Nay anh về qua sân nắng
chạnh nhớ câu thề tim tái tê
chẳng biết bây giờ
người em gái duyên ghé về đâu
Nay anh về nương dâu úa
giọng hát câu hò thôi hết đưa
hình bóng yêu kiều
kề hoa tím biết đâu mà tìm.

Anh nhớ xót xa dưới tre là ngà
Gợn buồn nhìn anh em nói: "Mến anh!"
Mây lướt thướt trôi khi nắng vương đồi
Nhớ em dịu hiền nắng chiều ngừng trôi...

Ngẫm ra

Mèo thích ăn cá, nhưng chả biết bơi. Cá thích ăn giun, nhưng không thể lên bờ. Thượng đế bày ra vô vàn thứ hấp dẫn, nhưng lại không cho ta dễ dàng có được chúng.

Có những chuyện ta không thèm lưu tâm là vì có lưu tâm cũng chẳng thay đổi được gì. Cứ dốc hết sức mình để xoay xở vượt qua khó khăn là được.

Trên đời làm gì có “nếu”, chỉ có "hậu quả" và "kết quả" thôi.

Đời là bể khổ, nên ta đừng đắc ý khi xuôi chèo mát mái mà chủ quan.

Vạn sự tương sinh - tương khắc: Có lên ắt có xuống, có thấp mới biết cao, ăn cay mới quý ngọt; Khi đã mệt mỏi ta mới trân trọng những khi an nhàn; thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt rơi máu. 

Nhân thời trẻ khoẻ, chịu khó học hỏi, dấn bước vào đời, nghênh đón gió mưa, tôi luyện bản thân mới có thể sống khiêm tốn và độ lượng, nhìn xa trông rộng thì thành công ắt đến.

Trên đời, ngoài chính bản thân, không ai có thể giúp ta thực sự, mà nếu có, đó cũng chỉ là tạm thời. Trong cuộc sống trải nghiệm càng nhiều, trắc trở càng nhiều thì hậu vận sẽ càng có hương vị.

Khổ đau giúp ta trưởng thành. Trứng gà vỡ do ngoại lực thì là đồ ăn; nhưng nếu vỡ từ bên trong, đó là sự sống (gà, ... con nở ra). 

Nếu cho người khác phá vỡ bạn từ bên ngoài, thì bạn sẽ là món ăn của người ta. Nhưng nếu có thể tự phá vỡ chính mình, bạn đã thực sự trưởng thành, tựa như được tái sinh vậy.

Nhìn thấy một con bướm đang giãy giụa để thoát khỏi cái kén, có người thương tình giúp nó thoát ra. Nhưng đâu ngờ, khi ra ngoài con bướm lại không thể duỗi đôi cánh ra được và cuối cùng phải chết.

Giãy giụa là điều con bướm cần làm để trưởng thành. Nếu bạn giúp nó thoát khỏi khó khăn lúc đó, thì sau này nó sẽ không đủ sức để đối mặt với những thử thách khác trong cuộc đời.

Như các cụ ta xưa vẫn nói: "Qua cơn bĩ cực đến hồi thái lai" hay "Khổ tận cam lai" là thế.