Càng lớn
tuổi, người ta càng trầm tĩnh hơn thì phải. Gặp hoặc thấy việc cũng không còn
vội vàng tỏ thái độ hoặc chạnh lòng nặng tâm. Giá điều này xuất hiện sớm hơn,
từ thời còn hoa niên thì tốt biết bao.
Gặp việc,
tránh đi, nhưng sau nghiền ngẫm thấy biết hơn nhiều điều. Thí dụ như, hóa ra ta
chả thật sự sở hữu hay chiếm hữu thứ gì hết.
Có một người
tôi quen, rất yêu vợ. Anh vất vả bươn trải làm mọi thứ cho vợ con, chính mình
sống rất giản dị. Anh suy nghĩ: “Mình chỉ cần gia đình này còn đầy đủ là
thấy hạnh phúc rồi.”
Rồi một
ngày, người vợ thay đổi. Lặng lẽ, dứt khoát ra đi. Không có phản bội rùm beng,
không có sóng to gió lớn, chỉ là… người ta không còn thương mình nữa.
Anh bạn tôi
suy sụp. Không phải chỉ vì tình yêu mất đi, mà vì anh đã đặt toàn bộ bản
thân mình lên đó. Anh nghĩ gia đình là của mình. Vợ là của anh. Con cái,
mái ấm, vai trò người chồng, đều là “mình
phải giữ lấy”.
Mà anh không
biết, những thứ đó không phải là “của mình” theo cái nghĩa sở hữu trọn đời.
Nó là duyên, đến thì mình quý, đi thì mình tiễn, mà lòng không trách.
Trong đời
sống xã hội, có biết bao nhiêu điều mà ta vẫn lầm tưởng là của mình:
- Con cái ư? Thời buổi này từ U60 trở đi còn 2 thân già ngồi mâm cơm là khó rồi.
– Một món đồ ưng ý ta kiếm được, nhỡ tay rơi vỡ.
– Những
người bạn tưởng thân thiết, nhưng khi lợi ích không còn chung, họ quay lưng nhẹ
tênh.
- Những việc lành ta đã làm nhưng rồi thời gian trôi qua, mọi người cũng quên nốt, hoặc phủ nhận nó.
– Một thân
thể khỏe mạnh, hôm nay còn đi đây đi đó, mai đã nằm viện, ngó lên trần nhà mà
không biết vì sao...
Chúng ta cứ
bám chặt vào những điều đó, cứ như là buông ra sẽ mất hết. Rồi ta đau, ta oán,
ta trách đời sao bất công.
Nhưng kỳ
thực, đời không bất công. Chỉ là ta không hiểu đời.
Phật từng
dạy, đại ý là: Vô minh là không thấy rõ bản chất của đời sống.
Mà bản chất
thì rất đơn giản: Không có gì thật sự là của mình.
Cái gì đến,
mình quý. Cái gì đi, mình tiễn. Không níu. Không kéo. Không gọi đó là “của
tôi“.
Ngay cả thân
này, cũng chỉ là tạm mượn. Một ngày nào đó, cũng phải trả lại, không ai giữ
được lâu hơn người khác.
Tất cả chỉ
vì một điều: Ta đã nhận nhầm.
Thế nhưng
điều ấy không có nghĩa là sống thờ ơ, sống hững hờ, sống buông xuôi. Ngược lại,
khi biết mọi thứ không phải của mình, ta sẽ yêu thương nhiều hơn, nhưng
là yêu thương không ràng buộc.
Ta đã và sẽ
làm hết lòng, nhưng không đòi hỏi phải được ghi công. Ta sẽ giữ gìn, nhưng nếu
phải rời xa, ta cũng mỉm cười, nhẹ nhàng, buông xuống. Như một người biết trân
quý mùa hoa. Khi hoa nở, họ ngắm. Khi hoa tàn, họ không oán trách, vì họ biết
rằng, được ngắm hoa đã là may mắn lắm rồi.
Ta ngồi lại,
chậm rãi nghĩ về những điều mình đang nắm rất chặt trong tay. Rồi tự hỏi: Nếu
ngày mai chúng biến mất, tôi có còn là tôi không?
Nếu câu trả
lời là “còn”, thì bạn đã bắt đầu thấy ánh sáng rồi đó.
Bởi vì bình an và hạnh phúc không đến từ việc
có được mọi thứ, mà từ việc ta hiểu rõ: chẳng có gì là của mình mãi mãi.
Và chính sự thấu hiểu đó, mới là tài sản thật sự của đời ta.
Cuối đời An Lành