06/11/2022

Sự trả thù ngay và nhanh - phần 2

 Tuấn Long


Không nghĩ, đôi trẻ kia có ý đợi mình. Thấy mình ra xe, họ tiến tới xủng xoảng với mình, nhìn thái độ và ánh mắt như nói muốn cùng mình đồng hành. Mình bèn dùng tiếng phổ biến của người Thái – Tày - Choang: Ná đẩy a, mí mì á… và pây khoai nhé… ra ý mình quen độc hành.

Bà chủ che miệng, gập người cười, ánh mắt lấp lánh tựa chị hai Quan họ hát bài Người ơi người ở đừng về vậy. (chém gió tý)

Với vẻ thất vọng, nhưng họ cũng nổ máy xe, ngồi đợi mình xuất phát. Tùy thôi – đường ai nấy đi mà.

Trời vẫn nắng chói chang, nóng rát như là mặt trời gần sát đầu thì phải. Trước mặt, đường nhựa sáng như gương, hắt lên lấp lánh. Quen rồi, với lại đeo kính râm chuyên dụng cho phượt nên không ảnh hưởng lắm. Mình tạm duy trì tốc độ 40km/h cho an toàn, dù đường ở đây vắng.

Nói nhỏ với các bạn, đây là một trong những trục đường buôn lậu trọng điểm, vận chuyển thuốc phiện và các loại ma túy từ bên Ai Lao sang, nên không hề đơn giản. Công an thường xuyên tuần tra và họ dùng súng AK nhé. Nếu bị nghi ngờ, không tuân theo yêu cầu dừng lại, họ sẽ bắn chỉ thiên đó; lúc sau thôi, từ 2 đầu đường sẽ có đủ loại phương tiện và người lao đến…Còn lũ buôn hàng cấm thì cũng chả thiếu gì hàng nóng như lựu đạn và súng các loại. Nếu không may gặp phải cả hai phía đấu súng thì phiền hà không nhỏ đâu, vì là đạn thật đó (mình gặp một lần trên đường 6 - mạn Sơn La, may có kinh nghiệm nên vưỡn tồn tại).

Thấy tốc độ mình thấp, 2 đứa trẻ kia vọt qua, nhưng cũng không nhiều. Đi độ 30 phút thì đường bắt đầu vào đoạn nguy hiểm, nhiều dốc – đèo quanh co. Một bên là núi cao, dốc đứng. Một bên là vực với độ sâu vài chục mét là ít; vì có đoạn, mình ngó xuống thấy bóng người ngắn như bao thuốc lá (vậy phải khoảng 100m).

Nhưng vì mình trực chỉ đường theo hướng Bắc, nên có khi gặp dãy núi, ánh mặt trời bị núi che thành ra đường râm mát. Thích lắm, do khuất bóng nên cảnh hiện ra hùng vĩ. Khí trời thoáng đãng, tinh khiết, trong lành vô cùng (hãy Đi và Thấy). Ruộng bậc thang, rừng cây, rồi suối, núi và những bản làng nhỏ bé… xuất hiện như cảnh tiên vậy. Phải dừng lại chụp thôi để ghi lại những khoảng khắc không hề dễ gặp trong đời. Thân quen nhưng vẫn lạ lẫm vô cùng.

Đi Phượt bụi một mình mới cảm thụ được những khoảng khắc như vậy. Đi theo nhóm, bị gò bó và ồn ào, những lời bình phẩm nhạt nhẽo; sao thấy được tiếng gió, tiếng rừng núi, tiếng chim vang lừng phía xa hoặc chí chóe gần bên… Ta nghe được, hòa vào cùng thiên nhiên mà tâm trạng ta cũng thư thái, buông xả vậy.

Đồng điệu cùng tự nhiên không dễ có được à.

Chợt thấy phía trước 2 thanh niên dừng lại, tay chỉ chỏ về phía vạt rừng cây ven đường vẻ hứng thú. Mình dừng lại cách họ khoảng hai chục mét, ngó nghiêng theo. Đằng nào cũng phải dừng lại uống nước, trời nóng quá - bà chủ lúc nãy treo vào xe chai nước chè 1,5l, bảo: Để anh đi đường uống cho nhớ vị nhà em !!! (lại chém)

Có một gia đình sóc 4 con đang đùa nghịch trên cây vẻ hứng thú. Nhìn kỹ, có lẽ một mẹ và 3 con sóc con. Chúng hồn nhiên chạy nhảy vui thú, vun vút trên mấy cành cây pơ mu cánh đường khoảng chục mét, không để ý đến người đang đứng gần đấy. Dạn thật, mà vui mắt.

Hai thanh niên xuống xe, lấy máy ảnh chụp với vẻ thích thú.

Mình định nổ xe máy đi tiếp thì chợt thấy thằng con trai cúi người, nhặt hòn đá ven đường, miệng xì xồ với đứa con gái. Đứa con gái níu tay thằng con trai vẻ không đồng ý. Thằng đàn ông cười toe toét, giằng tay ra, rồi lại xi xồ vẻ trấn an. Thấy đứa con gái không phản ứng, thằng đàn đông quay người về phía lũ sóc. Vung tay mạnh mẽ một cách tương đối có nghề.

Hòn đá vung thẳng ra như viên đạn. Nhưng dù sao với khoảng cách 10m cũng đã chả còn bao nhiêu lực, dù vậy cũng đủ mạnh mẽ đập vào đầu chú sóc con nhỏ bé.

Con sóc nhỏ văng nghiêng, tóe máu, rơi xuống tảng đá vàng dưới gốc cây. Nảy lên rồi mới rơi xuống lần nữa. Nằm im, không thấy biểu hiện động đậy nào.

Sóc mẹ lao xuống, rụi đầu vào đứa con. Nó như cố lăn cho chú sóc con ngồi dậy, nhưng không được. Sóc con mềm oặt, lăn theo đầu rũi của mẹ. 

Nó đã chết vì hòn đá to đập mạnh vào cái đầu nhỏ tý như trứng chim cút.

Thằng con trai trợn mắt, há mồm to vẻ như ngạc nhiên, như đắc ý lại như vô tội. Lúc sau, hai đứa nhìn về phía mình với vẻ mặt phân bua: Đây chỉ là tai nạn. Chắc chúng nghĩ: Chỉ là con vật nhỏ bé, vô tích sự

Tuấn Long



 

05/11/2022

Cao lâu - tửu điếm xưa ở Hà Nội thời thuộc Pháp

  Bảo Thư (Tạ Thu Phong)


Những năm đầu thế kỉ XX, Hà Nội có rất nhiều tiệm cao lâu của người Hoa. Các tiệm này theo chân những “chú Khách” sang Việt Nam tránh chiến tranh loạn lạc. “Cao lâu” có nghĩa là ngôi nhà có lầu cao, dùng để chỉ những quán ăn của người Hoa. Lâu ngày, nhắc đến cao lâu chả ai còn nhớ đến nghĩa đen của nó nữa mà chỉ gợi đến hình ảnh của tiệm ăn bóng nhờn mỡ với những món thịt quay hay mằn thắn thơm phức của chú Khách rốn lồi.

Thông thường các tiệm cao lâu có hai lầu. Bề ngoài cơ bản giống nhau, nhưng bên trong mỗi tiệm có cách bài trí riêng. Khu vực khách ăn uống được xếp trên lầu 2, dưới nhà là quầy thu tiền, chỗ nấu nướng và nơi bán lẻ đồ ăn như thịt quay, bánh bao, bánh ngọt cho người mua mang về. Đôi khi khách đông quá thì chủ quán cho kê một vài bàn giáp chân cầu thang dưới nhà để phục vụ.

Khi mới xuất hiện ở Việt Nam, cao lâu chỉ là quán ăn bình dân lộn xộn và mất vệ sinh. Tường ám khói đen nhẻm, cầu thang, tay vịn và sàn nhà luôn nhầy mỡ, lâu ngày những chất cặn thức ăn, mồ hôi, mỡ thừa cáu lại dưới sàn thành một thứ hỗn hợp đen quánh, bóng nhờn. Sự mất vệ sinh này có lẽ xuất phát từ thói quen sinh hoạt không mấy sạch sẽ của các chủ tiệm người Hoa.

Chú bồi bàn (còn gọi là "tiểu nhị" hay "hầu sáng") luôn có cái khăn màu cháo lòng vắt vai dùng để lau bàn, lau ghế và lau cả mồ hôi trên mặt nữa. Gọi đồ ăn cho bếp, báo tính tiền cho khách, bồi bàn đều phát cái loa mồm ông ổng xuống dưới nhà. Tiệm ăn lúc nào cũng ầm ĩ, huyên náo.

Vì lẽ này mà món ăn của tiệm cao lâu dù rất ngon nhưng sự ồn ào mất vệ sinh không phù hợp với phong cách tinh tế, lịch sự của người Hà Nội, nhất là thực khách thuộc tầng lớp thượng lưu.

Mãi đến độ chiến tranh Trung - Nhật cuối thập niên 1930, các chính khách Trung Hoa Dân Quốc và những người Hoa lắm tiền chạy loạn sang Việt Nam, thì các tiệm cao lâu mới bắt đầu chú ý đến bài trí và vệ sinh sạch đẹp, để phục vụ khách sang trọng. Một số tiệm cao lâu còn tổ chức sòng bạc (phán thán) cho khách giải trí. Nhiều tiệm còn thuê cả ca nữ người Hoa thậm chí là gái điếm phục vụ khách cao cấp.

Nói đến tiệm cao lâu nổi tiếng của Hà Nội xưa phải kể đến Quảng Sinh Long trên phố Hàng Hài (nay là nhà số 16 phố Hàng Bông). Quảng Sinh Long nổi tiếng với món chim quay ngọt mềm. Hãy thử tưởng tượng trong cái lạnh lẽo mùa Đông xứ Bắc, ngồi trên lầu cao nhìn mưa bay lất phất mà nâng chén Mai Quế Lộ nâu sánh, ngắm nghía cái mềm béo ngon ngọt của chim quay Quảng Sinh Long thì còn gì thú bằng.



Nhà văn Vũ Bằng, trên tạp chí Văn học số Xuân năm 1971 (xuất bản ở Sài Gòn) kể rằng, mỗi lần đi ăn tiệm cao lâu cùng Nguyễn Tuân thì “quả là không chịu được”. Ngày tất niên, nhà văn tài hoa họ Nguyễn thường mời bạn bè ra Quảng Sinh Long uống Mai Quế Lộ, đồ ăn là mấy con chim quay. Nguyễn Tuân chỉ ăn mấy cái chân, còn bao nhiêu nhường cho bạn bè tất. Kết thúc của bữa tiệc tất niên này thì bạn bè ai cũng đói vì chủ nhân chả gọi thêm món gì.



Gần Quảng Sinh Long là tiệm Tự Hưng Lâu (nay là nhà số 23 phố Hàng Bông), nổi tiếng với món thịt bò xào cải làn và cơm lá sen, đây cũng là địa chỉ quen thuộc của các văn nghệ sĩ tiền chiến.

Nhưng phố Bông Hài không phải là nơi có nhiều tiệm cao lâu. Người Hà Nội xưa mỗi lần muốn đãi bạn cho “sang sang một tí” vẫn rủ nhau lên phố Khách (phố Hàng Buồm). Đây đích thực mới là “tửu điếm trà đình” của Hà Nội. Trong các tiệm cao lâu phố Hàng Buồm nổi tiếng phải kể đến Đông Hưng Viên Đại Tửu Gia (nhà số 88) với món cánh gà rán da giòn và thịt quay rất mềm thơm. Nhưng làm nên tên tuổi của Đông Hưng Viên không phải là thịt quay hay cánh gà chiên giòn mà là bánh ngọt. Vào dịp Tết Trung Thu, tiệm bánh của hiệu này đông nghịt. Nhà văn Thượng Sỹ (Nguyễn Đức Long) rất “nghiện” món bánh ngọt của Đông Hưng Viên, trưa nào cũng phải đảo qua Hàng Buồm làm cái bánh ngọt của tiệm này rồi mới đi đâu thì đi. Tiệm Đông Hưng Viên cũng là địa chỉ quen thuộc của Nguyễn Tuân. Trên căn gác của tiệm, từng trang bản thảo tiểu thuyết Thiếu Quê Hương (năm 1940) đăng trên Hà Nội Tân Văn lần lượt ra đời.

Sau năm 1954, tiệm Đông Hưng Viên được thay thế bằng hiệu ăn Kim Môn. Tiệm này phá bỏ cách bài trí cổ, thiết kế theo lối tân thời với cầu thang dát kim loại màu vàng, trải thảm. Sạch sẽ và sang trọng đấy, nhưng sự hấp dẫn của món cánh gà rán và bánh ngọt ngày xưa thì không còn nữa.

Phố Hàng Buồm còn có tiệm Tự Lạc Hiên cũng rất đông khách. Nếu Quảng Sinh Long có món chim quay, Đông Hưng Viên với cánh gà rán thì Tự Lạc Hiên thu hút khách bởi các món điểm tâm buổi sáng như bánh bao, xíu mại, mằn thắn và đặc biệt là buổi trưa uống trà Tàu nhấm nháp với bánh ngọt. Ngoài ra còn rất nhiều tiệm cao lâu khác như Nhật Tân Lâu (nhà số 47), Hồ Tiên Lâu, Di Hinh Lâu, Tây Nam Tửu Gia (nhà số 100), Phú Lai, Mỹ Kinh (nhà số 74), Tây Hồ (nhà số 72), … tạo nên nét ẩm thực độc đáo của Hà Nội.

Đặc trưng của các tiệm cao lâu là món ăn được chế biến bằng nhiều loại gia vị công phu, cầu kì. Để khêu gợi tính tò mò và câu khách, các món ăn được đặt tên rất lạ tai. Chẳng hạn tiệm Đông Hưng Viên có món “Giăng năm nhũ cáp”, hoặc “Qua lục ngư câu”; tiệm Mỹ Kinh có món “Thảo quần điệp vũ”; …

Phố Hàng Buồm cũng nổi tiếng với món thịt quay của người Hoa. Ngạn ngữ Hà Nội có câu : “Thịt sơn son, dưa cuộn tròn”, chỉ sự kết hợp hoàn mĩ của hai cực phẩm ẩm thực Hà Nội là thịt quay Hàng Buồm và dưa cải Hồ Tây. Thịt quay Hàng Buồm, ngoài bì vàng ruộm giòn tan, ăn với dưa cuộn tròn là thứ dưa cải trồng ở vùng hồ Tây được muối chua, thì không gì ngon bằng.

Năm 1945, trong sự kiện “Hoa quân nhập Việt”, một số đầu bếp người Hoa từ Vân Nam theo chân tướng Lư Hán mang đến món ăn lạ đối với người Hà Thành. Đó là món hủ tíu “Ngẩu pín phàn” với nguyên liệu là… bộ phận sinh sản của bò đực. Món ăn độc và lạ này ngay lập tức trở nên rất thu hút giới sành ăn ở Hà Nội, bởi vậy trong thực đơn của các quán ăn người Hoa không thể thiếu “Ngẩu pín phàn”, món ăn này giúp chủ quán thu bộn tiền.

Năm 1954, nhiều chủ tiệm cao lâu người Hoa di cư vào Nam, trong đó có tiệm Đông Hưng Viên. Ông chủ tiệm này vào Sài Gòn mở tiệm bánh ngọt ở khu vực chợ Bến Thành và bí quyết làm bánh ngọt được ông ghi chép lại và truyền cho người con gái thứ bảy tên là Hoàng Thị Loan.

[...]

Các tiệm cao lâu ngày xưa chẳng còn chút dấu vết ngoài hàng thịt quay của hiệu Vạn Thành ở nhà số 108. Những Quảng Sinh Long, Đông Hưng Viên, Tự Lạc Hiên, ... nổi tiếng ngày nào giờ chỉ còn trong hoài niệm của thế hệ cao niên.

Mà thế hệ cao niên giờ cũng chẳng còn mấy nữa rồi.

 



04/11/2022

Sự trả thù ngay và nhanh - phần 1

Tuấn Long




Năm 20xx, mình nhận được lời của một ông bạn người Thái trên Lai Châu mời lên dự đám cưới con trai. Nói ra cũng dài dòng lắm.

Mình lên Lai Châu cũng 6, 7 lần gì đó, chỉ đi một mình  (Phượt bụi mà), nhưng 2 lần gần đấy gặp nhiều sự kiện, có nhiều kỷ niệm đẹp nên mình trở thành người bạn của một bản người Thái nơi đây. 

Bản này cũng khá lớn, cách đường cái khoản 5 - 7km, ở nơi địa thế đẹp, có suối, có núi, lại gần cánh rừng nguyên sinh rất rộng với dân cư khoảng 200 - 300 người. Núi ở đây là đá vôi nên suối rộng (tất nhiên giữa dòng vẫn có nhiều đá lô nhô) nhiều vũng nhỏ, rất trong và có nhiều cá - một trong những món ăn truyền thống của dân tộc Thái. 

Vì là núi đá vôi nên dân bản không lo sạt lở khi lũ về; bởi vậy bản này tồn tại khá lâu năm, từ hồi ông Đèo Văn Long còn thống trị. Họ nói đây là bản gốc, các chi thứ đều đã ra ngoài lâp bản khác từ nhiều đời rồi. Cũng may là bản này không có Đạo mà vẫn thờ cúng truyền thống nên mình an tâm kết giao.

Sau đó, có công chuyện gì họ cũng thông báo và mời mình lên tham dự, trân trọng lắm. Vẫn còn đang công tác, rất khó thu xếp đi được (mỗi lần đi ít nhất cũng mất 3 ngày) nên toàn phải gọi điện và thi thoảng gửi thư viết tay lên để Bản thông cảm mà vẫn giữ được nghĩa tình. Lần này khó từ chối vì ông bạn (không dám nói tuổi vì mình hơn cậu ta một giáp, nhưng vất vả, thiếu thống nên nom già hơn mình nhiều - thứ nữa, họ lấy vợ sớm, nên con lập gia đình cũng sớm) là người có vai vế trong bản, lại thân nữa. Thế là thu xếp công việc đi thôi.

Từ Hà Nội theo đường 32, đến thị trấn Than Uyên cũng quá Ngọ (khoảng 300km gì đó – dùng điện thoại cùi nên không có GPS). Phải nghỉ ở đây hồi phục năng lượng, với lại độ 4 - 5h chiều cũng sẽ có mặt ở bản. Ngày hôm đó tạnh ráo, nhưng trời nắng, rất nóng, tạo cảm giác khô rát. May có kinh nghiệm và cũng đã quen đường trường nên mình cũng không ể oải lắm.

Vào quán mọi khi vẫn ghé khi lên đây (cô chủ đảm, nhanh nhẹn và chế biến món ăn ngon...), rửa mặt cho mát mẻ rồi gọi cút rượu, đĩa măng nộm và bảo nhà chủ chần tái cho nửa cân thịt bò với nước phở, thêm nhiều hành tước nhỏ và tiêu (món này giúp nhanh khôi phục năng lượng, ăn mềm, dễ tiêu hóa hơn – mình nghĩ thế, theo truyện Miếng bít tết của Jack London)

May quá, cô chủ vẫn nhận ra mình nên nhiệt tình lắm – quen vẫn hơn là thế. Món này chấm với chẩm chéo và mấy hạt dổi dầm nhỏ do cô chủ ưu ái thì thôi rồi - dưới xuôi, ngồi với mấy ông bạn thì có đi nửa yến thịt.

Ấy, cái vui của kẻ giang hồ vặt chỉ lụn vụn vậy thôi mà hay lắm.

Đang nhẩm nha với thú vui nhỏ mọn thì chợt có tiếng láo nháo trước mặt. 2 thanh niên người châu Á tầm ngoài 20 - khá sáng sủa; 1 nam – 1 nữ líu ríu chỉ bàn mình và 2 cái ghế ý bảo xin ngồi cùng bàn. Mình thường ngồi góc trong cùng, ngó ra cửa, tầm quan sát tốt… Quán này rộng mấy trăm m2 à, mà bàn còn nhiều dù tầm ấy cũng vẫn đông khách, sao họ lại chọn bàn này ? 

Mình hỏi tiếng Việt, rồi tiếng Anh mà họ cứ lúng túng phát âm – thoạt nghe có tiếng Tung Của – Nghĩ  bàn rộng,  hơi tách riêng (bởi cô chủ thu xếp do biết tính mình khó), họ lại là khách ngoại quốc nên sủa bậy câu: Nỉ hảo. Ai ngờ họ đáp ngay: Hảo..., hảo... và vội vàng ngồi xuống.

Bất ngờ là sao còn bàn mà họ lại chọn nơi mình ? – Âu cũng chả mấy quan trọng nên lờ đi. Mà cũng phục lũ này thật, tiếng Việt, tiếng Anh chả biết mà lại ngáo ngơ đến vùng này ? Còn trẻ vậy chắc là sinh viên ĐH bên kia biên giới đi khám phá – Khác biệt với đồng bào họ là thường đi theo hội nhóm, xe ô tô, ồn áo, xô bồ lắm. Thây cha nó, rượu ngọt, món ngon sướng miệng ta cứ hưởng đã….

Kể cũng hơi tức vì trước mặt là người đẹp nên cũng không dám nhồm nhoàm. Kém đi sự thú vị.

Chén xong, ra bàn nước hút thuốc và uống nước chè (các bạn tới vùng này đừng bỏ qua chè Shan tuyết nhé, lạ và rất thú vị). Nhờ cô chủ cho mượn cái võng ra sau vườn  ngả lưng và hẹn 30’ sau đánh thức.

Ây da, thân quen mới hàm hồ thế, họ thích chứ cứ khách sáo thì còn lâu. Người dân nơi đâu, bản tính cũng đều thân thiện và mến khách nhưng lại tùy thuộc vào thái độ của mình. Mình trân trọng họ sẽ được báo đáp ngay, chứ đừng ta đây có tiền hoặc người xuôi, người … mà lên mặt. Trong lòng họ khinh nhưng mặt ngoài vẫn niềm nở dạ - vâng (xin lỗi, họ giàu lắm đó vì có khi họ là trạm trung chuyển, liên lạc hoặc … của buôn hàng quốc cấm có khi). Dân giang hồ sành sỏi đấy, đừng lầm.

Nghỉ ngơi một giấc, ra khởi động tý và thân ái chào quyết thắng bà chủ rồi lại sảng khoái lên đường. Cô chủ lưu luyến bảo: Trời còn nắng lắm, tẹo nữa hẵng đi... 

Thôi, đi dứt khoát kẻo lại ngại.

Tuấn Long



Mẹo hay trong bếp

 


01/11/2022

Ngõ sâu tăm tối

 Tuấn Long

(Ngó nhiều xung quanh, tạo hứng tập làm văn)

 


Người đàn bà trả xong tiền. Mặc vẻ ngạc nhiên và can ngăn của chú taxi, hăm hở đi về phía ngõ nhỏ. Ngõ sâu, quanh co, nhấp nhô và tăm tối. Đây là vùng ngoại ô nghèo khó.

Tâm trạng của người đàn bà có lẽ rất vui nên bước chân nhanh nhẹn, gương mặt sáng, ánh mắt long lanh. Hy vọng là anh ấy đang ở nhà đợi mình nên mới cho địa chỉ chứ.

Ráng chiều nhập nhoạm, ngõ nghèo không đèn, chỉ có ánh sáng yếu vàng hắt ra từ những căn nhà ven lối. Đang giờ chuẩn bị cơm chiều nên ngõ vắng, thi thoảng có bóng kẻ dặt dẹo thấp thoáng, ngó người đàn bà sang trọng, thơm nức với ánh mắt ngạc nhiên và bất thiện.

Mùi hôi hám tựa như bãi rác lưu cữu, tựa mùi nước cống, tựa mùi nhà xí... trộn lẫn, lúc thoảng, khi đậm rất ngột ngạt. Đường lổn nhổn rác và gạch đá, vài lúc lại có con chuột to đùng lấm lét chạy vèo...

Chả sao, được gặp anh ấy là hạnh phúc rồiTìm dịp mua cho anh căn nhà ở nơi tử tế. Hôm nay, báo chồng mình liên hoan ở cơ quan nên chồng cũng chả để ý.

Càng vào sâu, ngõ càng hẹp, có lẽ xe máy lách một người cũng khó...

 Phía trước, qua khúc ngoặt là căn nhà cấp 4, một tầng lụp xụp với cánh cửa màu đen xỉn như anh ấy tả.

Bước chân rộn ràng chợt sững lại. Người đàn bà nghe thấy tiếng người đàn ông của mình nói to: 

- Cơm thôi, hôm nay có món ngon, có bia. Tao vừa được con bồ cũ đưa tiền trả hộ nợ, dư ra ối

Tiếng người phụ nữ vọng ra: 

- Thế chiều nay mua mấy con lô, bao điểm ?

- Mải thanh toán và xin xỏ ..éo kịp mua. Mai làm vài con lô cao điểm, nhà mình lại có cơ hội ra phố sống rồi. Thôi đớp đê.

Qua ánh đèn vàng vọt trong nhà, người đàn bà thấy ngoài anh ấy còn có người phụ nữ và 2 thằng thiếu niên đang ngồi dưới chiếu, vòng quanh mâm cơm.

Anh ấy tàn tạ quá so với chục năm trước, khi chia tay. Mấy lần gần đây, gặp ban ngày nhìn tuy hom hen nhưng không đến nỗi, giọng vẫn ngọt ngào và chua chát như thuở xưa, sao dưới ánh đèn đêm trông thảm hại thế. Hẳn anh  vất vả lắm. Ai bảo anh quá mê cờ bạc cơ. Nghĩ thương anh thế. Gia đình cơ bản, bố là quan to quận lớn; mẹ làm cty nhà nước. Vậy mà phá gia, rồi lụi đến bước này

Nhiều kẻ đã đi và vài thằng đang đến nhưng chả ai so được với anhHồi ấy, anh khỏe thế, lém lỉnh, dâm đãng. Mối tình đầu si mê và bản năng, đam mê cuồng nhiệt mãi in sâu.

May nhờ qua bạn bè mình mới tìm lại được anh; Anh trình bày, rồi nhờ vả, rồi giục giã; bảo nếu không anh phải chạy trốn rất xa... Biết việc như thế mình phải tận tình làm ngay để vực anh dậy

Chạy đôn chạy đáo, rút hết tiền ở ngân hàng, vay nóng online, lại bán cái xe SH đang đi (bảo chồng là bị mất cắp – chắc mai là sắm con xe khác cho mình thôi) mới đủ giao cho anh giả nợ. Mà khiếp thật, nợ nặng thế chứ ?

Bình tĩnh, tuy thất vọng vì sự có mặt của người phụ nữ và hai thằng nhóc (giá chỉ có hai mình thì hay quá, em đã sẵn sàng rồi), nhưng người đàn bà vẫn tiến tới, đứng giữa cửa, chân dợm bước vào, hớn hở: Chào anh. 

Thằng đàn ông đang cắm cúi rót bia, ngẩng đầu, đôi mắt thô lố liếc ra, với vẻ không hề ngạc nhiên: 

- Thúy đấy à. Ngại quá, nhà anh đang ăn cơm. Lúc khác nhé. Anh sẽ gọi

Con đàn bà ngó ra, mắt vằn lên ánh dữ tợn, miệng quát to, đay nghiến: 

- Cút. Con điếm

Hai thằng thiếu niên ngó cái túi và chiếc điện thoại trên tay người đàn bà vẻ thèm thuồng một cách trâng tráo. Thằng đàn ông lừ mắt. Rồi vọng ra: 

- Về đi.

Người đàn bà hụt hẫng, loạng choạng như muốn khịu xuống. Ngỡ ngàng nhìn thằng đàn ông ra vẻ trách móc, thêm hờn dỗi... 

Bối rối lặng quay người, bước chân rời rạc đi ra ngõ, để lại đằng sau những tiếng bình phẩm thô tục vẳng từ nhà anh.

Sao lúc này ngõ tối thế, tiếng trao đổi trong các nhà ven đường vọng ra lao xao; họ đang ăn cơm. Đầm ấm quá – mọi ngày, giờ này nàng đã tắm xong, xuống cùng chồng con bày bữa đây.

Càng đi, ngõ càng mấp mô, bây giờ người đàn bà mới thấy sợ theo bản năng. Chuột vẫn thế, ngang nhiên chạy qua, dáng thách thức và dọa dẫm. Người đàn bà bước nhanh hơn, vội vã như chạy. Mấy lần vấp, chân loạng choạng, may không ngã. Đằng xa đã thấy ánh đèn phố hắt vào. 

Người đàn bà chống tay vào bức tường bẩn thỉu, ẩm ướt, ổn định hơi thở gấp, nước mắt chảy dài từ nãy, bây giờ mới thấy mặn, quệt tay lau, lòng thầm an ủi mình: Anh ấy chắc không bạc thế đâu? do sợ vợ mới như vậy chứ. Chắc là thế. Lần gặp sau phải quát răn cho anh ấy một trận mới được. Dạng vợ ấy sao so được với mìnhChả chấp. 

Lẽ ra mình phải rất ghét anh chứ. Anh bội bạc, giả dối với mình không chỉ lần này. Sao vậy nhỉ? Thật khốn nạn cho mình quá!!! Bởi mình muốn anh nhiều lắm. Em lấy chồng chỉ là tồn tại mà thôi, tình cảm em đã trao hết cho anh rồi, anh nhé. Ôi tình dục sao tự do thế. Bên anh, em mới được buông thả bản năng...

Lại đi, người đàn bà nghĩ: Chỉ mong anh ấy nợ nần tiếp để phải dựa vào mình mới được, cho bõ. Ta quen biết nhiều đại gia, người nổi tiếng, mình sẽ thiếu gì tiền – còn thằng chồng đần ở nhà nữa cơ mà. Mai, có lẽ mai anh ấy sẽ gọi cho mình.

May quá, ra khỏi ngõ, ánh đèn đường chói lóa, người đàn bà vuốt mồ hôi mặt, thở phào, tự thấy vững tin hẳn.

Phố xá lung linh, dòng người ồn ã – chen trong đó biết bao kẻ phũ phàng. 

Giời thương kẻ bất lương.

 

Tuấn Long (30/10/2022


 

 

Lý do ngoại tình

 Tuấn Long



Cũng chẳng hay ho gì, nhưng dạo này thấy báo chí, truyền thông và internet trưng ra vô số chuyện ngoại tình, từ giới cao cấp như đại gia, ngôi sao các kiểu đến bình dân như ông lái xe, bà nội trợ mà phát ớn, dù đề tài này rất thu hút. Nhìn thực tế xung quanh, tổng hợp lại ta sẽ thấy nguyên nhân dẫn đến ngoại tình xuất hiện bởi các lý do sau:

-  Đầu tiên, họ đến với nhau không phải vì Yêu, mà vì cái gì đó của người kia (quyền lực, địa vị, giàu sang, danh tiếng…). Khi đã đạt được rồi thì họ sẽ tìm đến tình yêu thật của họ - ngoại tình.

-  Bị bỏ rơi trong  hôn nhân (khi họ cảm thấy tình yêu thương của đối ngẫu không xứng với công sức họ bỏ ra), họ không được quan tâm, được chăm sóc,  được lắng nghe nên họ tìm cái thay thế, thay vì sửa đổi trong hôn nhân – ngoại tình.

-  Do lừa đảo, bẫy rập mà vướng vào pháp luật, đạo đức xã hội hoặc tập quán... mà bị khống chế dẫn đến thụ động ngoại tình ( trường hợp này đa số rơi vào những người có nhan sắc, địa vị xã hội hoặc có tiền…)

-  Không hòa hợp, không được thỏa mãn trong đời sống tình dục vợ chồng – họ sẽ cố đi tìm thú vui bên ngoài hôn nhân để thỏa mãn – ngoại tình.

- Được khuyến khích bởi trào lưu, đám đông; do bạn bè lôi kéo hoặc ủng hộ; được sự dung túng của phụ huynh; xu hướng của hội nhóm; do tư - vi không lành mạnh...mà ngoại tình.

-  Bị bệnh rối loạn tâm lý như ái kỷ, lưỡng cực, đa nhân cách… (tổn thương tâm lý trước đó) – ngoại tình.

Có thể còn nhiều nguyên nhân khác nhưng tựu chung, Ngoại tình sẽ làm cho hôn nhân bị đổ vỡ, lệch lạc và tổn thương gây nên hậu quả không chỉ cho 2 người...

Đây chỉ là nhận xét của cá nhân, không mang tính phổ biến nên có sai mong các bạn thông cảm.

Tuấn Long


27/10/2022

Ý nghĩa con số trên tem dán trái cây nhập khẩu

st trên net.

 

Tại các quầy hoa quả của siêu thị hay các cửa hàng bán trái cây nhập khẩu, chúng ta thường thấy trên mỗi trái táo, lê, cam... đều có dán một loại tem ghi mã số. Các tem này ngoài công dụng để quét giá cả, còn giúp chúng ta nhận biết được chất lượng của loại quả mà bạn đang muốn mua. Những con số ký tự này thật sự mang ý nghĩa gì? Trong bài viết này, ta cùng tìm hiểu ý nghĩa đằng sau những con số in trên tem của hoa quả nhập khẩu nhé!


Các con số tem dán trên trái cây nhập khẩu

Mã số trên tem thường thấy trên mỗi quả táo, cam, kiwi… tại quầy hoa quả của siêu thị hay các cửa hàng chuyên trái cây nhập khẩu được gọi là PLU code. PLU code là viết tắt của từ Price Look-up, mục đích đúng như nghĩa đen của nó, để mọi người "nhìn vào" và "Tra cứu thông tin".

Các mã code PLU được công bố và kiểm soát bởi Hiệp hội quốc tế về tiêu chuẩn sản phẩm (International Federation for Produce Standards - IFPS). Đây là tổ chức toàn cầu phân phối mã code cho tất cả sản phẩm trái cây lưu thông trên toàn thế giới.

Các mã code này đã được sử dụng từ năm 1990, giúp việc kiểm tra và quản lý tại các siêu thị trở nên chính xác và nhanh chóng hơn. Mã PLU được xác định dựa trên nhiều yếu tố như chủng loại, đặc điểm của trái cây, phương pháp trồng và kích cỡ. Hiện nay, có hơn 1.400 loại trái cây đã được gắn mã PLU trên toàn thế giới.

Dưới đây là ý nghĩa của các con số trên quả bắt đầu bằng những số 3, 4, 8, 9… giúp bạn lựa chọn những loại hoa quả thích hợp.

3### - Ứng dụng bức xạ ion hóa

Nếu trên tem mã PLU 4 số và bắt đầu bằng số 3, thì đó là kí hiệu trái cây được xử lý bằng công nghệ bức xạ ion hóa.


Bản chất của công nghệ này là dùng tia bức xạ Ion bắn phá các phân tử ADN làm ức chế khả năng sinh sản của vi sinh vật gây bệnh, gây nấm mốc bám trên thực phẩm. Nhờ vậy, hoa quả đảm bảo được chất lượng, kéo dài được thời gian bảo quản để vận chuyển đi khắp nơi.

Công nghệ chiếu xạ thực phẩm đòi hỏi cơ sở chiếu xạ và cơ sở chế biến thực phẩm phải có máy móc thiết bị hiện đại, tuân thủ những yêu cầu về liều chiếu, quy cách bảo quản sản phẩm và điều kiện kho vận. Liều lượng chiếu tia ion tùy thuộc theo luật của từng nước, ví dụ như Mỹ theo quy định của FDA, Việt Nam theo quy định của Bộ Y tế.

4### - Sản phẩm được trồng theo phương pháp phổ thông

Nếu trên tem mã 4 số và bắt đầu bằng số 4, thì đó kí hiệu của trái cây được trồng bằng công nghệ thông thường, có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, phân bón vô cơ, chất bảo quản.... theo liều lượng quy định của chính phủ các nước đưa ra.


9#### - 100% hữu cơ không sử dụng chất hóa học

Nếu mã tem 5 số và bắt đầu bằng chữ số 9, thì đó là những loại trái cây được trồng theo phương pháp hữu cơ thuận tự nhiên, không áp dụng với những loại nông sản tự trồng tại vườn nhà.


Để có được công nhận là sản phẩm hữu cơ, nông sản phải tuân thủ theo các quy chuẩn nghiêm ngặt được thiết lập bởi các nước và các tổ chức thương mại quốc tế, cụ thể là:

✔Úc: NASAA
✔Liên minh Châu Âu: EU - Eco
✔Ấn Độ: NPOP (Chương trình quốc gia về sản xuất hữu cơ)
✔Indonesia: BIOCert do Bộ Nông Nghiệp Indonesia cấp
✔Nhật Bản: JAS
✔Hoa kỳ: Chương trình Hữu cơ Quốc gia NOP

Trái cây hữu cơ nuôi trồng tự nhiên, thu hoạch theo công nghệ sạch có giá không hề rẻ. Hiện nay đây là những loại hoa quả có giá thành ở mức cao nhất, tuy nhiên kể cả về mẫu mã, hương vị hay chất lượng đều chưa có gì đặc sắc.

8#### - sản phẩm của công nghệ biến đổi gen

Nếu mã tem 5 số và bắt đầu bằng chữ số 8, thì đó là một sản phẩm GMO (Genetically Modified Organism) - thực phẩm biến đổi gen. Tuy nhiên, số lượng cực kì hiếm gặp, vì nó đang gây tranh cãi và vấp phải phản đối trên diện rộng, đặc biệt là Liên minh Châu Âu và một số quốc gia Châu Á. Nguyên nhân là do mức độ an toàn và tính chất nhân đạo của nó.


Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng, không có mối liên hệ nào giữa việc sử dụng GMO với các vấn đề sức khỏe. Trong khi đó, những nghiên cứu khác chỉ ra nhiều mối tương quan đáng lo ngại như tổn thương nhiều cơ quan nội tạng và rối loạn sinh sản. Những nguy cơ gây tổn hại nghiêm trọng cho sức khỏe đang ngày càng trở nên khó bác bỏ.

Những sản phẩm biến đổi gen gần như không thể tìm thấy ở Việt Nam.

Sau này, khi mua hoa quả nhập khẩu chỉ cần nhìn những tem này, bạn có thể biết đây là loại hoa quả trồng theo phương pháp nào. Nếu nắm được quy luật các bạn có thể trở thành những người tiêu dùng thông thái, mua được sản phẩm đúng mục đích sử dụng. Ở những cửa hàng bán hoa quả nhập khẩu và các siêu thị chúng ta thấy tem PLU dán trên các loại táo, cam, lê, kiwi…chủ yếu là tem 3### và 4###. Đặc điểm chung là mẫu mã đa dạng, phong phú, giá cả vừa phải, hình thức bắt mắt, ăn lại ngon.


Những điểm lưu ý khi mua trái cây

Về mặt khái niệm thì mã PLU sẽ giúp người tiêu dùng nhận diện nhanh chóng, chính xác những loại hoa quả mình định mua. Tuy nhiên, loại tem này có thể làm giả, hoặc in nhái. Đối với trái cây nhập khẩu phải có tem mác của nhà cung cấp.

Các cơ sở nhập khẩu uy tín phải có chứng nhận xuất xứ, chứng nhận chất lượng hàng hóa của nhà cung cấp và cơ quan quản lý của nước sở tại.

Trái cây nhập khẩu phải được bảo quản theo quy trình nghiêm ngặt và được kiểm tra chất lượng trước khi đưa đến tay người tiêu dùng.

Để mua được trái cây nhập khẩu chất lượng, an toàn, người tiêu dùng nên lựa chọn các đơn vị cung cấp có uy tín, hoặc các siêu thị lớn. Ngoài ra, cũng cần chú ý đến mùa vụ trái cây để chọn được các sản phẩm tươi ngon nhất.

26/10/2022

Vận khí cuộc đời

Tuấn Long


Nhân sinh có mấy 20 năm đây ? 

20 năm đầu tiên sai rồi - dẫn đến cả cuộc không hay. 20 năm cuối này tự nhận vậy. 

Âu cũng là Vận khí.

Ô hô.



Phựơt một mình - tại sao không ?

Tuấn Long



Vì rất nhiều, rất nhiều lý do nên ta đành đi Phượt một mình. Đa số người thân quen sẽ lo âu sợ đủ thứ rủi ro ta gặp trên hành trình. Điều này sao tránh khỏi. Ai lường được những va vấp khi bước chân vào Giang hồ đây ? Cái chính là Ta phải xác định và chuẩn bị thôi:

- Thứ nhất và quan trọng nhất là Tâm thế. Ta có đủ nghị lực để đi một mình không ? Có chịu được nhiều thử thách sẽ đến khi ta đi một mình không ?...

- Thứ hai là Sức khỏe. Ta liệu đủ dẻo dai, bền bỉ khi đối diện với thời tiết, khí hậu và những trở ngại về địa hình... ta sẽ gặp phải trên đường trường ?

- Thứ ba là Ta chuẩn bị những thứ gì cần đem đi trên hành trình này ? Thiết yếu, nhỏ - nhẹ - gọn, không thừa, không thiếu... và nhất là tiền bạc, giấy tờ tùy thân; thiết bị nghe nhìn điện tử để khi gặp nạn sẽ có được kết nối với người nhà.

Phượt một mình là một trải nghiệm vô cùng thú vị:



Đi xe máy rong ruổi trên những vùng quê thanh bình, yên ả; bãi biển lộng gió và đầy nắng; vùng núi rừng, với khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, hùng vĩ hẳn là sở thích và cũng là một trải nghiệm thú vị. Đây là lúc Ta có dịp được yên tĩnh, tránh xa các cuộc trò chuyện, trêu đùa của bạn bè. Ta sẽ chẳng mảy may nghĩ tới những vụn vặt đời thường mà để cho tâm trí hoàn toàn thư thái. Lúc này, Ta sẽ chỉ tập trung vào việc lái xe và ngắm cảnh

Khi Ta đi một mình, Ta có thể chọn tốc độ mà Ta muốn. Ta có bất chợt vì muốn ngắm cảnh nên đi chậm, cũng chẳng ai càu nhàu với Ta. Ta có tăng tốc lên một chút cho thỏa chí lãng du, cũng chả ai phán xét Ta.

Thỉnh thoảng Ta có thể muốn dừng lại để chụp một bức ảnh, thu vào tầm mắt vẻ đẹp khôn cùng của thiên nhiên hay thậm chí muốn dừng xe để đi vệ sinh hay nhâm nhi một tách cà phê, gặp gỡ làm quen với những con người thú vị. Khi đi xe một mình, Ta sẽ được làm những việc này tiện lợi hơn mà không phải nghe người đồng hành phàn nàn.

Nếu Ta đi cùng một nhóm, Ta sẽ không thể chắc chắn rằng trong số đó có người khiến Ta không thích về tính cách hoặc trí tuệ của họ. Lái xe một mình sẽ giúp Ta tránh xa những phiền toái này.

Cưỡi chiến mã trên một chặng đường dài có thể khiến Ta nổi hứng bất chợt. Ta sẽ không còn muốn đi theo một hành trình đã vạch sẵn mà muốn ghé qua một điểm đến khác. Lúc này, nếu Ta đi một mình, Ta sẽ không phải chờ đợi muôn vàn ý kiến trái chiều từ người khác. Chỉ cần Ta thích, những địa điểm mới không có trong kế hoạch vẫn sẽ được in dấu chân Ta.

Khi đi cùng một nhóm, các bạn ta sẽ đưa ra một tuyến đường và thời gian cố định, nhưng cưỡi xế một mình sẽ cho phép Ta khám phá những cung đường phụ, nhỏ hơn hoặc thậm chí đi vào một ngõ cụt chỉ để xem ở đó có gì. Lúc này, sẽ không có ai quan tâm và cảm thấy phiền vì điều đó. Đây chính là cơ hội tốt để Ta khám phá được thêm nhiều điều, dù chỉ có một mình.

Khi đi cùng một nhóm, Ta sẽ thường xuyên phải chạy xe theo họ, để ý đến khoảng cách với các xe khác. Điều này sẽ vô tình khiến Ta không thể thoái mái ngắm nhìn không gian xung quanh vì mải tập trung chú ý đến người khác.

Cưỡi chiến mã một mình, đặc biệt trên những con đường đá sỏi hoặc đường mòn vốn không phải an toàn cho Ta nếu chẳng may xảy ra tai nạn hoặc sự cố. Tuy nhiên, hiện nay, Ta vẫn có thể đảm bảm an toàn cho mình bằng cách sử dụng điện thoại di động, đèn hiệu khẩn cấp, hệ thống GPS hoặc các thiết bị điện tử khác để cải thiện tình hình ngay cả khi Ta bị mất sóng điện thoại.

Phượt một mình là quãng thời gian Ta hoàn toàn tự do về mặt thời gian cũng như không bị bó buộc bởi bất cứ ai. Đây chính là lúc Ta nên thử nghiệm mọi thứ như: thức ăn, ngôn ngữ, văn hóa… để cảm nhận sự khác biệt so với cuộc sống hiện tại trước đó.

Hãy nắm bắt cơ hội đó và thử nghiệm nó vào bất cứ lúc nào Ta muốn. Có thể Ta không biết nhiều ngôn ngữ của địa phương, tuy nhiên cố gắng trò chuyện, hoặc ít nhất là dùng nó để chào hỏi mọi người sẽ khiến Ta cảm thấy rất thích thú, và hiệu quả của những lời chào đó, đôi khi sẽ mang đến cho Ta những lợi ích bất ngờ…

Biết đâu đó trong những chuyến phượt bụi một mình Ta sẽ gặp được nhiều người bạn tuyệt vời và rất muốn giữ gìn mối quan hệ này. Hãy nhớ là luôn giữ liên lạc với họ.

Trong những lúc cảm thấy cô đơn, tẻ nhạt, không có gì thú vị… đi Phượt bụi một mình sẽ khiến Ta mở mang được tầm mắt, thấy cuộc sống đáng quý và có ý nghĩa hơn rất nhiều. Ở những nơi xa lạ, xa với những tiện nghi của cuộc sống thường ngày Ta sẽ thấy mình thật may mắn và hạnh phúc hơn rất nhiều người trên đời này. Hoặc chứng kiến cảnh nghèo khó, đói rét của nhiều vùng dân tộc Ta mới ngộ ra được nhiều chân lý sống cũng như biết quý trọng mọi thứ hơn…

Trong chuyến du lịch bụi một mình Ta sẽ luôn bị bao quanh bởi những điều mới mẻ nơi Ta đặt chân đến, vì vậy Ta luôn trong tâm thế tập trung cao độ và không hề cảm thấy nhàm chán với mọi thứ xung quanh. Bên cạnh đó, Ta cũng chính là người luôn biết tìm cảm hứng sáng tạo cho công việc và cuộc sống. Hơn nữa, đây cũng chính là cơ hội tốt để rèn luyện khả năng độc lập và thích ứng nhanh với cuộc sống bên ngoài, tránh sự bỡ ngỡ khó hòa hợp.

Hơn thế nữa, xác định đi Phượt một mình, Ta phải rèn luyện cho mình một kỹ năng sống đủ dày dặn để ứng phó kịp thời với nhiều tình huống có thể bất ngờ xảy ra.

 Tuấn Long



25/10/2022

Nguyên tắc kết bạn

Tuấn Long


Mỗi người một quan điểm trong kết giao và đối xử với Bạn Bè. Với mình, bạn bè quen biết đã lâu, có thể đến mấy chục năm chăng nữa nhưng vẫn cố duy trì các nguyên tắc này:

Một là, Tùy Duyên - không cưỡng cầu: Người mà bạn từng cho là người thân thiết nhất, người mà bạn từng cho rằng sẽ chơi với nhau cả đời, không biết từ bao giờ, sớm đã lạc mất nhau.”. Gặp nhau là điều ngẫu nhiên, chia ly là chuyện tất nhiên. 

Hai là, Tùy Tính - không thúc ép: Thoải mái và tự nhiên, là cách hòa hợp tốt nhất giữa hai cá nhân. Một mối quan hệ càng tốt càng khiến người ta cảm thấy tự do và thoải mái.

Ba là, Tùy Tâm - không lấy lòng: Không cùng chí hướng, tam quan không giống nhau, không cần miễn cưỡng qua lại. Nghe theo trái tim, không cần làm hài lòng ai khác, cảm thấy chơi được với nhau hãy chơi, cảm giác không hợp nhau, dứt khoát một câu “tạm biệt”.

Bốn là, Tùy Ý - không làm khó: Trong bất cứ mối quan hệ nào, sự tôn trọng luôn cần được đặt lên hàng đầu. Nếu một mối quan hệ khiến bạn cảm thấy miễn cưỡng, vậy thì không cần thiết phải tiếp tục duy trì nó. Một mối quan hệ tốt đẹp là mối quan hệ mà ở đó, chúng ta hiểu và cảm thông với nhau.
Nhiều người có thói quen kết bạn với những đại gia, người nổi tiếng trên Fb..., bất kể họ có biết, quan tâm... đến mình không ???. Lấy việc đó làm vốn liếng huy hoàng của bản thân để chảnh với người khác. Đây đâu phải là Kết bạn và rồi sẽ đi về đâu nếu bạn bè mình biết là hão thì sẽ sao đây ?

Duyên phận có sâu có cạn, có tụ thì ắt có tán, nên tạm biệt hãy tạm biệt, nên trùng phùng hãy trân trọng nhau.
Người đi kẻ ở, đây là lẽ thường tình.
Người nên gặp rồi sẽ gặp, người nên đi, sau cùng cũng sẽ không ở lại…
Tuấn Long