Dưới giàn hoa

       Truyện ngắn của Ái Nữ

       Trước cửa nhà ông trưởng phòng đào tạo có một giàn hoa giấy. Dưới giàn hoa giấy có một con chó. Con chó được xích vào một cái cột.

       Mọi người đều sợ con chó vì nó thuộc giống chó "béc" có bộ dạng hung dữ. Nhưng đó chỉ là vẻ bề ngoài. Con chó rất buồn vì không ai hiểu nó, kể cả ông chủ của nó nữa.

       Nhà ông trưởng phòng đào tạo ít khi có khách vì ông suốt ngày bận rộn với công việc của nhà trường. Cán bộ và sinh viên khi có việc đều đến tìm ông ở phòng đào tạo. Ông tiếp họ ở đấy. Khi về nhà là lúc ông cần được nghỉ ngơi nên ai cũng ý tứ không muốn làm phiền ông.

       Tuy vậy, thỉnh thoảng ông trưởng phòng đào tạo vẫn bị quấy rầy bởi những việc quan trọng gấp rút. Cuộc đời là thế, dẫu không muốn người ta vẫn cứ phải làm phiền nhau. Con chó thấy có người đến nhà thì vui lắm, khách lại là các anh chị sinh viên tươi trẻ thì nó càng thích. Nó muốn quấn lấy chân khách nhưng ông chủ kéo xích ghìm nó lại, động tác này làm cho khách sợ nó hơn. Vậy là nó đành bất lực.

        Cả ông chủ cũng không mấy khi quan tâm đến con chó của mình. Ông chỉ biết cho nó ăn, dắt nó đi vệ sinh, vỗ vỗ nó vài cái. Ông đâu hiểu tâm tư của nó.

       Cho nên nó cam phận quẩn quanh bên cái cột dưới giàn hoa giấy. Gắn bó với xích sắt, nó am hiểu các loại xích chó và nó biết càng ngày người ta làm xích càng dở hơn. Ngay như cái xích đang đeo cổ nó đây, dẫu trí khôn của nó không được như người cũng đủ giúp nó thoát ra dễ dàng. Nhiều lần nó toan tháo xích đi chơi nhưng lại thôi. Nó không muốn ông chủ phải lo lắng. Vả lại nó không biết người ta sẽ đối xử với nó ra sao khi thấy nó chạy ra đường.

       Những vòng sắt nối nhau cẩu thả không giữ được con chó, nhưng một sợi xích vô hình đã buộc nó ở trước cửa nhà ông trưởng phòng đào tạo.

       Một ngày nọ, con chó thấy một cô sinh viên đến nhà mình, trên tay cô cầm một tờ giấy - có lẽ là một lá đơn. Ông trưởng phòng đào tạo không có nhà. Con chó mừng rỡ nhảy xổ ra đón cô gái, suýt đứt tung cả xích. Cô sinh viên mặt tái xanh tái xám vì tưởng nó có ác ý. Cô giật lùi hai bước rồi...chạy. Con chó nhận ra sai lầm của mình, buồn nản quay về chân cột.

       Con người hay nói đến sự tự do mà họ gọi là "tự do trong khuôn khổ". Nó có tự do không? Nó không được tự do đi lại, không được tự do biểu lộ tình cảm. Nó chỉ được tự do suy nghĩ mà thôi. Nó sinh ra trên đời này để làm gì? Tại sao nó bị xích ở đây? Vì sao không ai thương nó?

       Chán chường, con chó nằm xoài ra ngẫm nghĩ. Nó mải nghĩ đến nỗi một cánh hoa giấy rơi lên mũi nó, nó cũng không buồn động đậy.

                                                                 Tháng 7 - 1999