Hoa Tam thất - vị thuốc quý

 

Ông Vương Quỳnh Sơn hậu duệ vua Mèo Vương Chí Sình ở Đồng Văn (Hà Giang) lúc còn sống có đến thăm bà con người Mông ở Châu Văn Sơn, một trong năm châu tự trị của tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Ông kinh ngạc vì nhìn thấy những vườn trông cây Tam thất một loại thảo dược quý được người Mông ở đây trồng với quy mô hàng nghìn ha.

Sản lượng Tam thất mỗi năm ở Châu Văn Sơn đạt trên 1400 tấn và chiếm 85% thị phần Tam thất của Trung Quốc. Ông Vương đã gặp  nhiều người Mông ở đây đã làm giàu từ việc trồng cây Tam thất.

Hoa tươi

Nhận thấy vùng cao Đồng Văn (Hà Giang) có khí hậu và đất đai giống Châu Văn Sơn, ông có khuyên bà con người Mông nên học đồng bào Mông ở Châu Văn Sơn trồng cây Tam thất để xoá đói giảm nghèo và là giàu. Tam thất là cây thuốc quý đã được mệnh danh là “Kim bất hoán” có nghĩa là vàng không đổi được.

Nhiều người còn cho rằng tam thất chữa được cả bệnh ung thư, nên nhu câu tiêu thu Tam thất rất lớn không những ở châu Á nơi có nền y học cổ truyền phát triển mà còn tiêu thụ nhiều ở cả châu Âu. Nguồn Tam thất tiêu thụ ở Việt Nam chủ yếu từ các tỉnh Vân Nam Trung Quốc qua đường nhập khẩu chính thức. Và một lượng không nhiều trồng ở Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lai Châu.

Hoa khô

Theo dược thư cổ, hoa tam thất vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt (làm mát, giải nhiệt), bình can (điều hòa chức năng của tạng can), giáng áp (hạ huyết áp) và an thần, trấn tĩnh, thường được dùng để chữa các chứng và bệnh như tăng huyết áp, huyễn vựng (hoa mắt, chóng mặt trong hội chứng rối loạn tiền đình, thiểu năng tuần hoàn não...), nhĩ minh, nhĩ lung (tai ù, tai điếc), viêm hầu họng cấp tính...

Với y học hiện đại, hoa tam thất có thành phần chính là hoạt chất của nhân sâm Rb1, Rb2, có vị ngọt, mát và có tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần, ngăn ngừa xơ vữa mạch máu, giúp tăng cường tuần hoàn máu.

Thanh nhiệt: hoa tam thất có tác dụng thanh nhiệt (làm mát, giải nhiệt);

Bình can: (điều hòa chức năng của tạng can);

Bổ huyết (chống thiếu máu), cầm máu, giảm đau, tiêu ứ huyết;

Chống viêm tấy, giảm đau, chữa trường hợp viêm động mạch vành, đau nhói vùng ngực, chấn thương sưng tấy đau nhức, viêm khớp xương đau loét dạ dày tá tràng, trước và sau phẫu thuật để chống nhiễm khuẩn và chóng lành vết thương;

Tốt cho hệ thần kinh như tác dụng an thần, trấn tĩnh, dễ ngủ và ngủ sâu giấc (chữa các chứng mất ngủ, ngủ hay mơ và nghiến răng);

Chữa tăng huyết áp bởi hoa tam thất có tác dụng giáng áp (hạ huyết áp);

Phòng ngừa các biến chứng tim mạch, tai biến mạch máu não, ngăn ngừa chứng lú lẫn ở người già;

Làm tăng lực cụ thể như giảm căng thẳng mệt mỏi, giúp tăng lực mạnh, tăng khả năng làm việc, rất tốt cho người ăn uống kém, lao động quá sức, hay ra mồ hôi trộm;

Ngăn ngừa, phòng chống bệnh như là kích thích hệ miễn dịch, ức chế vi khuẩn và siêu vi khuẩn, tăng sức đề kháng giúp cơ thể phòng chống bệnh tật về lâu dài, sử dụng thường xuyên sẽ nâng cao tuổi thọ.

Ngoài ra, còn có khả năng ngăn ngừa, phòng chống bệnh ung thư, cụ thể là tác dụng ức chế sự hình thành và phát triển của khối u;

Chữa các bệnh do thiếu máu lên não nhờ khả năng làm tăng cường máu lên não chữa các chứng bệnh đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, choáng;

Chữa nhĩ minh, nhĩ lung tức là chữa các chứng bệnh tai ù, tai điếc.

Rất tốt cho tế bào gan, tăng cường chức năng giải độc gan, hạ men gan;

Điều chỉnh rối loạn chuyển hóa mỡ nên rất tốt với người gan nhiễm mỡ.

Chữa tiểu đường: hạ đường huyết, giúp bệnh nhân tiểu đường mạnh khỏe và giảm các biến chứng do bệnh tiểu đường gây ra.

Làm đẹp, giảm béo: chống lão hóa, điều chỉnh rối loạn chuyển hóa mỡ nên làm giảm béo tốt, nhất là béo bụng, béo đùi;

Tác dụng thanh nhiệt (làm mát, giải nhiệt), giải độc gan, hỗ trợ chữa và phòng chống mụn, nám da, giúp cho làn da sáng đẹp. Song còn tác dụng lợi sữa cho phụ nữ sau sinh.

Cách sử dụng hoa tam thất trong trị liệu rất đơn giản: Mỗi ngày dùng từ 2 - 3g (kinh nghiệm của mình là cho 2, 3 cánh hoa vào cốc nước  sôi 200ml, bông hoa nở xòe to gấp 3 lần khi khô), pha vào nước sôi uống như trà đến khi hết vị ngọt đắng thì hãy thay ấm khác.

Bảo quản nơi khô mát – Nguồn của loại hoa này tốt nhất là thuộc dãy Hoàng Liên Sơn (như ở Sapa, Lào Kay – Yên Bái). Giá cũng đắt, như thời điểm hiện tại khoảng 6 - 800k/kg hoa khô.